بازنگریِ سرفصل دروس؛ چتر نجات دغدغه بیکاری!

آنا گزارش می دهد؛

بحث اشتغال یکی از چالش های اصلی وزارت علوم است که برای حل آن وزارت علوم با همکاری سایر نهاد ها برنامه های گوناگونی را به مرحله اجرا رسانده است. 

خبرگزاری علم و فناوری آنا- نادیا عابد؛ ترس و نگرانی در وجودشان ریشه دوانده است، با دلهره و انگیزه کم در کلاس های درس حاضر می شوند، دلشوره دارند نکند رنگ آینده ما سیاه باشد، نکند خانه نشین شویم؟ دانشگاه به دانشگاه پای درد و دل های دانشجویان می نشینم دولتی و آزاد هم ندارد، موضوعی که در رویاهایشان هرروز نقش کمرنگ به خود می گیرد بحث اشتغال است.

 برخی هایشان می گویند رتبه برتر های کنکور بوده اند و در رشته های عالی در دانشگاه های معین کشور قبول شده اند و در ابتدا هم خودشان و هم خانواده هایشان کلی خوشحالی می کردند، اما هم اکنون به دنبال راه فرار از چالش های مملکت هستند، برخی ها سخت در تلاش برای کسب معدل بالا و در نهایت بورسیه! و بعضی های دیگر در حال جمع کردن پول فراوان برای فرار از شرایط نامساعد اقتصادی ایران!

اشتغال؛ مهم ترین بحث آموزش عالی کشور! موضوعی که نیازمند تدوین سیاست های جدی است، اگر محقق نشود باید قید سرمایه های انسانی را زده و روز به روز شاهد هدررفت استعداد های ایران و بکارگیری آنها در دستگاه های اجرایی سایر کشور ها بود.

دروس عملی آنطور که باید و شاید در کتب درسی جای نگرفته است، آزمایشگاه ها فرسوده هستند، بودجه؛ مهم ترین قسمت کار تحقیقاتی و پژوهش اندک است! چگونه باید با وجود چنین مشکلاتی انتظار حل دغدغه اشتغال را داشته باشیم؟ 

نیاز به اشتغال به قدری بالاست که تلاش دو چندان وزارتخانه ها هم جوابگو نیست!

محمدعلی زلفی گل، وزیر علوم به خبرنگار آنا می گوید: اشتغال بحث اصلی و روز وزارت علوم است، برای این کار تصمیم گرفته ایم تا سرفصل دروس را بازنگری کنیم، آنقدر نیاز به اشتعال در کشور ما بالاست که هر چه وزارتخانه ها تلاش کنند باز هم کم است. همه در جورچین آموزش عالی و مهارتی می توانیم جایگاه خاص خود را داشته باشیم. اول اینکه ما راهی جز این نداریم که خودمان را بنا به تغییرات اقلیم آموزش جهانی تغییر دهیم.

مدرک؛ مبنای حضور و گذران تحصیل

نیکی صلواتی پژوهشگر برتر کشوری و دانشجویان دکتری مدیریت دانشگاه علامه طباطبایی می گوید که بسیاری از مطالب درسی از طریق دانشجویان به صورت بی انگیزه دنبال می شود و مشاهده می کنیم که مبنای حضور و گذران تحصیل، بر اساس اخد مدرک تحصیلی است. در حالی که اگر سیستم دانشگاهی نیاز های دانشجویان را شناسایی کند و مفاهیمی ارایه دهد که متناسب با نیاز های ایشان است، مسلما دانشجویی که بداند این مطالب برای کار و آینده ی وی مناسب است، با انگیزه بیشتری به دنبال یادگیری خواهد رفت؛ اما ارایه محتوا های عمومی باعث شده دانشجویان انگیزه کافی برای مطالعه محتوا های درسی و علمی دانشگاهی نداشته باشند و صرفا برای کسب مدرک مسیر دانشگاهی را طی کنند؛ بنابراین محتوای دروس دانشگاهی باید متناسب با روحیات نسل زد تغییر کند.

 در حال حاضر ما شرایطی را درک می کنیم که با سرعت در حال تغییر است، ما راهی جز این نداریم که با تغییرات گسترده در شیوه های آموزش خود را با شغل های آینده تطبیق دهیم و منعطف باشیم. راهی جز این نداریم که آموزش های جدید را در حد توان بومی کرده و خود را با آن وقف بدهیم والا از اثر گذاری طرد می شویم. باید سرفصل های دروس براساس آموزش مهارتی تغییر کند، راهی نداریم جز اینکه اشتغال پذیری فارغ التحصیلان را بالا ببریم. 

مهارت محوری؛ شرطی برای کاهش بیکاری

این روز ها در همه بخش های آموزش عالی کشور، صحبت از بازنگری سرفصل و محتوای کتب دانشگاهی منطبق با آمار اشتغال است؛ به اینصورت که مهارت محور کردن دروس یکی از شروط لازم برای کاهش آمار بیکاری است، اما فقط حرف کافی نیست، حالا کار به جایی رسیده است که باید ببینیم وزارت علوم به عنوان نهاد عالی کشور کدام اقدامات را به مرحله اجرایی سازی رسانده است؟ 

حذف 1000 رشته کم متقاضی از دفترچه گنکور

حذف 1000 رشته کم متقاضی و کم استقبال از دفترچه کنکور در مقطع کارشناسی یکی از برنامه ها در راستای ایجاد اشتغال برای مخاطبان است که در مجله عصر نو 1402 عملی سازی شده است و به گفته وزیر علوم پیوست اشتغال شرط ایجاد رشته جدید است. 

تعریف آینده نگری در سیستم آموزش کشور 

زهرا ناظم بکایی، رییس دانشگاه الزهرا درباره ارتباط محتوای دروس با بحث اشتغال دانشجویان و فارغ التحصیلان می گوید که چندین مسیله در مواجهه با اشتغال وجود دارد، اولین موضوع انجام نیازسنجی است و دومین مسیله در فرایند اشتغال سازی هدایت بستر های دانشجویی به سمت آینده نگری است که باید شاخص های اصلی در مسیر آینده انتخاب رشته دانش آموزان و دانشجویان در سازمان سنجش و سیستم کشور تعریف شود.

وی افزود: پس از مراحل مذکور، هماهنگی محتواس دروس متناسب با اشتغال قسمتی از کار است و مسیله مهم بازنگری رشته هاست که باید در داخل رشته ها دروس مورد نیاز علم روز که از آن به عنوان دروس مهارتی یاد می شود، حتما در کنار دروس تیوری جهت آشنایی با مهارت و فن به دانشجویان آموزش داده شود تا کمک کننده اشتغال و افزایش بازدهی تحصیلات باشد. 

همخوانی بازنگری محتوای دروس با آینده اشتغال 

بازنگری محتوای دروسی که در داخل دانشگاه ها انجام می شود باید حتما با آینده اشتغال هر رشته همخوانی و هماهنگی داشته باشد و این موضوع یک لازمه است. بازتعریف در سرفصل دروس و محتوای هر کدام از رشته های تحصیلی به منظور حل بیکاری است تا دانشجویان در مقاطع تحصیلات عالی تر مشکل اشتغال نداشته باشند. 

42 درصد از بیکاران کشور فارغ التحصیل دانشگاه ها هستند 

خبر خوشحال کننده این است که مجله عصر نو 1402 حدود 1000 دانشجو در صنعت سایپا جذب شده اند و وزارت علوم قصد دارد با همکاری سایر وزارت خانه های کشور این آمار ارتقا دهد تا نه تنها بیکاری کاهش یابد، بلکه زنجیره صنعت و دانشگاه به منظور بهبود اشتغال تقویت شود. اما داستان به جایی رسیده است که به گفته سخنان اخیر وزیر کار، هم اکنون 42 درصد از بیکاران جامعه فارغ التحصیلان دانشگاهی هستند؛ این بدین معناست که وضعیت اشتغال هنوز خوشایند نیست و شاید دهه ها طول بکشد تا به نقطه مطلوبی که مورد انتظار جامعه ایرانی است، برسیم.

غفلت مسیولان در بحث اشتغال زایی فارغ التحصیلان

فرزندان این مرز و بوم با هزاران امید درس می خوانند تا با هدف کسب درآمد و ساخت ایرانی آباد راهی دانشگاه ها شوند، اما مسیولان کشوری هنوز نتوانسته اند انتظار این جوانان را برآورده کرده و شرایط کاری امن متناسب با رشته تحصیلی را پدید آوردند.

 به نظر می رسد که اگر وضعیت همچنان ادامه یابد نه تنها مشکل اشتغال حل نمی شود، بلکه شاهد مهاجرت موج عظیمی از نخبگان ایرانی خواهیم شد و باید منتظر عقب ماندگی کشور از رشد و پیشرفت علمی باشیم.

برنامه های درسی متناسب با تکنولوژی روز امری حیاتی است 

در یک جمع بندی می توان گفت که درک نیاز های روز دانشجویان و نسل های مختلف در تهیه محتوا های آموزشی تاثیرگذار است و تطابق برنامه های درسی متناسب با تکنولوژی روز امری حیاتی است؛ چرا که منجر به افزایش انگیزه دانشجویان و دانش پذیران برای ادامه تحصیل و کسب علم خواهد شد.