تنهایی ازدست رفته! – مجله عصر نو

وقتی می گوییم «تنهایی»، منظورمان زمان و فرصتی است که یک انسان پس از مواجهه روزانه یا هفتگی با مسایل و مصایب زندگی، ارتباط با دیگران، تلخی ها و شادکامی ها و… باید پیدا کند و با استفاده از این فرصت در تنهایی و بدون حضور دیگران به خودش، کارهایش، اهدافش و به قول معروف دنیا و عقبی فکر کند.

به گزارش مجله عصر نو، قدس نوشت: «تنهایی» اگرچه در ادبیات و در باور عمومی خیلی از مردم، یک جور درد و مفهومی همپای غم و اندوه است، اما دقیق تر که نگاه کنیم می تواند یک فرصت و حتی یک نیاز باشد. نیازی که البته شاید کمتر به آن فکر کرده ایم و یادمان رفته است که با «تنهایی» می توان به کجا و چه چیزهایی رسید.

تا به حسابمان برسند!
«کناره بگیر و از تنهایی نترس» عنوان مطلبی است از یک منتقد ادبی، جستارنویس و برنده جایزه ادبی «نشنال مگزین» به نام «ویلیام دریزویتس» که سایت «ترجمان» آن را منتشر کرده است. البته قبول دارم این تیتر در نگاه اول ممکن است ترویج گوشه گیری و بریدن از اجتماع و زندگی با دیگران به حساب بیاید و شما را یاد صوفی گری بیندازد، اما حرف حساب نویسنده مطلب این است که اول به ما یادآوری کند سبک زندگی امروزی و مدرنیسم حاکم بر آن کاری کرده است که ما آدم ها آن قدر میل و اشتیاق به دیده شدن توسط دیگران به خصوص در فضای مجازی داشته باشیم که پاک، نیازهای دیگر و حتی واقعیت وجودی و خودخودمان را هم را فراموش کنیم. «دریزویتس» بعد از اینکه مثال هایی در این باره می زند، بر این نکته تاکید می کند که در زندگی امروزی فرهنگ سلبریتی و فرهنگ اتصال و ارتباط، هر دو، شیوه هایی برای «شناخته شدن» و یا دیده شدن بیشتر ما هستند و کار به جایی رسیده که  خویشتن امروز ما آدم ها انگار فقط همین را می خواهد. یعنی دیده شدن بیشتر و ارتباط دایم با دیگران و حضور مجازی شبانه روزی در میان دنبال کنندگان، دوستان و همکاران تقریباً سبب شده ما «تنهایی» در طول روز و احساس نیاز به آن را فراموش کنیم و بدتر اینکه حتی از آن وحشت داشته باشیم. وقتی می گوییم «تنهایی»، منظورمان زمان و فرصتی است که یک انسان پس از مواجهه روزانه یا هفتگی با مسایل و مصایب زندگی، ارتباط با دیگران، تلخی ها و شادکامی ها و… باید پیدا کند و با استفاده از این فرصت در تنهایی و بدون حضور دیگران به خودش، کارهایش، اهدافش و به قول معروف دنیا و عقبی فکر کند. مثلاً چیزی که در آموزه های دینی از آن به نام «محاسبه و مراقبه» یاد می کنند و طبق احادیث، آدم باید قبل از اینکه در این دنیا یا آن دنیا، دیگران به حسابش رسیدگی کنند، خودش بنشیند به دو دوتا چهارتا و اینکه چه کرده و چه نکرده است. طبیعی است این کار جز با قراردادن وقت و زمانی برای تنها ماندن و اندیشیدن امکان پذیر نیست.

آنچه از دست دادیم
«دریزویتس» در مطلبش مثال می زند که امروزه زندگی ما منحصراً در ارتباط با دیگران تعریف می شود و آنچه از زندگیمان زایل می شود خلوت است. فناوری های ارتباطی تازه، حریم خصوصی ما و تمرکزمان را تاراج می کنند و توان تنها بودنمان را هم می رُبایند. ولی نباید بگویم می رُبایند چون خودمان این بلا را به سر خودمان می آوریم. خودمان این گنج را با حداکثر سرعت ممکن دور می ریزیم! نوجوانی را می شناسم که یکی از بستگان مسن ترش به من گفت طی یکی از همین ماه های گذشته 3هزار پیام متنی فرستاده است، یعنی روزی 100 پیام، یا در هر 10 دقیقه از ساعت های بیداری یک پیام، صبح و ظهر و شام، در تمام طول هفته و روزهای تعطیل، سر کلاس، سر ناهار، سر مشق مدرسه، و سر مسواک زدن. پس این پسر، به طور متوسط، هیچ گاه بیش از 10 دقیقه تنها نمانده… یعنی هرگز تنها نبوده است! 
این البته فقط یک مثال از زندگی امروزی و بدون تنهایی ما انسان هاست و حالا به این ها انواع و اقسام سرگرمی، سینما، تلویزیون و… را هم اضافه کنید تا متوجه شوید ما به شکلی افراطی ارزش تنهایی و خلوت را از یاد برده ایم در حالی که به قول «دریزویتس» خلوت همیشه در سنت بشری ارزشی اجتماعی  و یکی از ابعاد ضروری تجربه دینی بوده است. حتی در بسیاری از مواقع، رابطه یک اجتماع بشری با امر الهی و خداوند از طریق خلوت گزینیِ پیامبران و مرشدان و… ممکن می شد.
ماجرای ترسیدن از خلوت و پرهیز انسان امروز از تنهایی، در واقع جریانی است که از سال ها پیش کلید خورده است. شاید از وقتی شهرهای بزرگ تشکیل شدند، زندگی اجتماعی گسترش یافت، رادیو و تلویزیون و رسانه ها آمدند، اینترنت سروکله اش پیدا شد و حالا هم که به اوج مدرنیسم رسیده ایم و «تنهایی» برایمان تقریباً لولو شده است و همه از آن گریزانیم. اهالی زندگی امروز خیلی چیزها را بدست آورده اند تا تنهایی شان را از دست بدهند. با از دست رفتن خلوت و تنهایی، انسان امروز اول از همه تمایل به درون نگری و بازاندیشی و معاینه خویشتنِ خویش را باخته است. بعد هم در ادامه اش مثلاً میل به مطالعه واقعی و مداوم را به مدد تلویزیون و اینترنت از دست داده است. مطالعه امروزی یعنی فقط ورق زدن چند صفحه یا دیدن آن ها در وب و بعد رد شدن… همین! در نگاه انسان مدرن، خلوت و تنهایی، قادر به تولید دانایی و توانایی نیستند و چیزی به ما نمی بخشند! شناخت خود و بعد شناخت حقیقت جهان اصلاً هدف یا مهم نیست. ما آدم ها بیشتر دنبال این هستیم که دیده شویم. در بهترین حالت، دوست داریم به جای خودشناسی همراه با مطالعه، اکتشاف و خلوت، ببینیم دیگران ما را چطور می بینند!

انتهای پیام