فطریه مهمان بر عهده کیست؟

آفتاب نیوز :

در مورد فطریه کسی که در شب عید فطر و قبل از غروب آفتاب آخرین روز ماه رمضان مهمان می شود، نظرات گوناگونی داده شده که به چند نمونه از آن ها اشاره می کنیم:

امام خمینی (ره): فطریه مهمانی که قبل از غروب شب عید فطر با رضایت میزبان وارد شده و نان خور حساب شود بر میزبان واجب است.

آیت الله خامنه ای: با یک شب مهمان، نان خور حساب نمی شود.

آیت الله بهجت: اگر مهمان قبل از برآمدن هلال ماه شوال برای خوردن غذا آمده باشد – ولو بعداً نتواند غذا صرف کند – فطریه اش بر میزبان واجب است.

آیت الله مکارم شیرازی: اگر میهمان فقط برای شب عید دعوت شده، فطریه اش بر میزبان واجب نیست.

آیت الله صافی گلپایگانی: اگر مهمان قبل از غروب شب عید فطر وارد شود و بگویند امشب نان او را داده – هرچند نان خور حساب نشود- [بر میزبان]واجب است.

آیت الله سبحانی: فطریه مهمانی که قبل از غروب شب عید فطر با رضایت صاحب خانه وارد شده و عرفاً نان خور میزبان حساب می شود، بر میزبان واجب است.

این نکته را هم به یاد داشته باشید که اگر شخصی چند روز پیش از عید فطر وارد خانه میزبان شود و تا عید فطر مهمان او باشد، در نظر تمام علما نان خور میزبان است و بنابراین میزبان باید فطریه اش را بپردازد.

سوال دیگر این است که وقتی سرپرست خانواده فطریه را پرداخت می کند، اعضای خانواده طبیعتاً معاف هستند. درست است؟

بله. نان خور ها و یا عیال هم از پرداختن فطریه معاف هستند. برای شناختن نان خور ها باید دانست که همه کسانی که از نظر اقتصادی و خورد و خوراک به دارایی شخصی وابسته هستند، نان خور او به شمار می روند. چون او باید هزینه های خورد و خوراک و مایحتاجشان را تامین کند.

اگر نان خور های کسی خودشان شاغل باشند و درآمد داشته باشند، چطور؟ آیا باز هم از پرداخت فطریه معاف می شوند؟

بله. نکته قابل توجه این است که فرقی ندارد نان خور ها بزرگ یا کوچک، عاقل یا غیر عاقل و مسلمان یا غیر مسلمان باشند. به عبارت دیگر نان خوری که غیرمسلمان و یا کم سن و سال باشد هم شامل پرداخت فطریه می شود و ولیّ و پرداخت کننده مخارج او باید فطریه اش را بپردازد.

فطریه جنین و نوزاد

یک گروه دیگر که لازم نیست برای آن ها فطریه پرداخت شود، جنین در شکم مادر است. فطریه دادن برایبچه ای که در شکم مادر است و هنوز متولد نشده، واجب نیست، چون هنوز نان خور کسی محسوب نمی شود.

در عین حال نوزادی که بعد از غروب آفتاب آخرین روز ماه رمضان به دنیا بیاید، فطریه ندارد. اما اگر نوزادی در ماه رمضان و قبل از غروب آفتاب آخرین روز این ماه به دنیا بیاید، پدرش یا کسی که مخارج مادر را متحمل می شود باید فطریه او را پرداخت کند.

دختری که به خانه شوهر برود

اگر دختری قبل از غروب آفتاب آخرین روز ماه رمضان به خانه شوهر برود و به طور رسمی زندگی مشترک خود را شروع کند، فطریه اش بر عهده شوهر است. اما اگر بعد از غروب آفتاب آخرین روز ماه رمضان به خانه شوهر برود، پدرش باید فطریه او را بپردازد. به عبارت دیگر دختری که عقد کرده، ولی در خانه پدر زندگی می کند، فطریه اش بر عهده پدر است، مگر اینکه قبل از غروب آفتاب آخرین روز ماه رمضان به خانه شوهر برود.

سوال و پاسخ بر اساس سایت استفتاء آیت الله مکارم شیرازی

زکات فطره کسی که قبل از غروب آفتاب نان خور دیگری گردد بر عهده کیست؟

اگر انسان نان خور کسی باشد، ولی قبل از غروب نان خور دیگری شود، زکات فطره او بر عهده شخص دوم است، مثل این که دختر پیش از غروب به خانه شوهر رود که شوهرش باید فطره او را بدهد.

اگر کسی هر شب به فقیری افطاری دهد آیا باید فطریه آن ها را بپردازد؟

در فرض سوال، واجب نیست و با افطاری دادن، کسی نان خور محسوب نمی شود.

کسی که قبل از غروب شب عید فطر نان خور محسوب گردد باید زکات فطره او را پرداخت؟

انسان باید فطره کسانی را که قبل از غروب شب عید فطر نان خور او حساب می شوند بدهد، خواه بزرگ باشند یا کوچک، مسلمان باشند یا کافر، واجب النفقه باشند یا غیر واجب النفقه، نزد او زندگی کنند یا در جای دیگر.

اگر کسی هر شب به فقیری افطاری دهد آیا باید فطریه آن ها را بپردازد؟

در فرض سوال، واجب نیست و با افطاری دادن، کسی نان خور محسوب نمی شود.

آیا زکات فطره مهمان بر عهده صاحب خانه است؟

فطره میهمان بر عهده صاحب خانه نیست، مگر اینکه برای چند شب میهمان او باشد، به طوری که نان خور او محسوب شود.

اگر فردی پنج شب قبل از شب عید فطر میهمان شخصی باشد، ولی شب عید را در منزل خود افطار کند و دوباره از شب بعد از عید، مهمان همان شخص شود؛ فطریّه او بر عهده کیست؟

فطریّه بر عهده خود اوست؛ ولی احتیاط لازم آن است که از میزبان خود برای پرداخت این فطریّه نیز اجازه بگیرید.

حداقل مدّت زمانی که باید شخصی میهمان صاحب خانه باشد تا نان خور او محسوب شود، چند شبانه روز است؟

در فرض سوال، چهار پنج روز کافی است.

اگر فردی پنج شب قبل از شب عید فطر میهمان شخصی باشد، ولی شب عید را در منزل خود افطار کند و دوباره از شب بعد از عید، مهمان همان شخص شود؛ فطریّه او بر عهده کیست؟

فطریّه بر عهده خود اوست؛ ولی احتیاط لازم آن است که از میزبان خود برای پرداخت این فطریّه نیز اجازه بگیرید.