بازسازی چهره زن عراقی از 75000 سال پیش / عکس

به گزارش مجله عصر نو و به نقل از مجله عصر نو، این زن که به نام شاندر زی (Shanidar Z) معروف است، سال 2018 در غار شاندر، کردستان عراق (800 کیلومتری شمال بغداد) پیدا شد. این زن از گونه نیاندرتال است، نزدیک ترین خویشاوند انسان تبار انسان های امروزی که حدود 40 هزار سال پیش و پس از هزاران سال همزیستی با هوموسپینس (انسان خردمند) منقرض شد.

دانشمندانی که بقایای این اسکلت را مطالعه می کنند، به زحمت 200 قطعه استخوان جمجمه او را کنار هم قرار دادند. آن ها از خطوط صورت و جمجمه این زن برای بازسازی چهره اش استفاده کردند تا بفهمند او چه شکلی بوده است.

شرح عکس: اما پومروی در کنار جمجمه «شاندر زی»

دکتر اما پومروی (Emma Pomeroy)، دیرینه انسان شناس و دانشیار دپارتمان باستان شناسی دانشگاه کمبریج که اسکلت را از زیر خاک بیرون آورده است، می گوید: «جمجمه های نیاندرتال ها با برجستگی های قابل توجه و بدون چانه متفاوت از جمجمه های گونه خودمان به نظر می رسند. بازسازی صورت شاندر زی نشان می دهد که این تفاوت ها ممکن است در زندگی واقعی آن ها آن قدر فاحش نبوده باشد. او درواقع نسبت به اندازه اش، چهره بزرگی دارد. او برآمدگی های ابروی بزرگی دارد که معمولاً ما آن ها را نمی بینیم».

نیاندرتال ها حدود 300 هزار سال در سراسر اروپا، خاورمیانه و کوه های آسیای مرکزی زندگی کردند و حدود 30هزار سال با انسان های امروزی همپوشانی داشتند. تجزیه وتحلیل دی ان ای انسان های امروزی نشان داده است که در آن روزگار، نیاندرتال ها و هوموسپینس ها با یکدیگر هم زیستی داشته اند و وجود ردپای ژنتیکی نیاندرتال ها در انسان های امروزی، نشانی از وجود روابط خانوادگی بین این دو گونه است.

تحلیل جدید

شرح عکس: چهره بازسازی شده «شاندر زی»

هنگامی که پومرو برای اولین بار این اسکلت را با حفاری خارج کرد، جنسیت آن بلافاصله مشخص نشد زیرا فقط نیمه بالایی بدن حفظ شده بود و خبری از استخوان های لگن نبود. گروهی که در ابتدا بقایای آن ها را موردمطالعه قرار دادند، روی روش نسبتاً جدیدی تکیه کردند که شامل تعیین توالی پروتیین های داخل مینای دندان برای تعیین جنسیت شاندر زی بود.

محققان دانشگاه های کمبریج و لیورپول، طول و قطر استخوان های بازوی «شاندر زی» را با داده های مربوط به انسان های امروزی مقایسه کردند و قد این نمونه را حدود 5 فوت (1٫5 متر) تخمین زدند. تجزیه وتحلیل ساییدگی دندان ها و استخوان ها نشان داد که او در زمان مرگ در اواسط چهل سالگی زندگی خود بوده است.

پومروی می گوید: «این تخمین معقولی است، اما ما نمی توانیم 100 درصد مطمین باشیم که او مسن تر نبوده اند. آنچه می توانیم بگوییم این است که «شاندر زی» عمر نسبتاً طولانی داشته است. برای آن جامعه، آن ها احتمالاً از نظر دانش و تجربه زندگی بسیار مهم بودند».

غاری که «شاندر زی» در آن دفن شده بود، در میان باستان شناسان و دیرینه شناسان مشهور است زیرا 10 نیاندرتالی که طی گمانه زنی های سال 1960 در آنجا کشف شد، محققان را به این باور رساند که نیاندرتال ها بارها به غار شاندر بازگشته اند تا مردگان خود را دفن کنند و حتی ممکن است که نیاندرتال ها، مردگان خود را با «گُل» دفن کرده باشند و این اولین چالش در برابر دیدگاه رایجی بود که انسان های باستانی را نادان و بی رحم می دانست. بااین حال، تحقیقات بعدی توسط گروه پومرو، نظریه تدفین با گُل را موردتردید قرار داده است.

در عوض، آن ها گمان می کنند که گرده کشف شده در میان گورها ممکن است از طریق زنبورهای گرده افشان وارد گور شده باشد. بااین حال، در طول سال ها دانشمندان شواهد فزاینده ای از هوش و پیچیدگی نیاندرتال ها، ازجمله هنر و ابزار پیدا کرده اند.

شاید نیاندرتال ها مردگان خود را با دسته های گل تجلیل نمی کردند، اما تحقیقات نشان می دهد که ساکنان غار شاندر احتمالاً گونه ای همدل بودند. به عنوان مثال، یک نیاندرتال مرد که در آنجا دفن شده بود، ناشنوا بود و با ضربه ای به بازو و سرش فلج شده بود که احتمالاً او را تا حدی نابینا می کرد، اما او مدت زیادی زنده بود، بنابراین طبق تحقیقات باید از او مراقبت می شد.

پومروی می گوید که شاندر زی اولین نیاندرتالی است که در بیش از 50 سال گذشته در این غار پیدا شده است، اما این مکان هنوز هم می تواند بستری برای اکتشافات بیشتر باشد.

بازسازی جمجمه

پومروی بازسازی جمجمه شاندر زی را که نسبتاً بلافاصله پس از مرگ له شده بود، به عنوان یک «پازل سه بعدی با حساسیت بالا» توصیف کرد.

استخوان های فسیل شده در بلوک های کوچکی از رسوبات غار برداشته شده و در فویل پیچیده شدند و محققان آن ها را برای تجزیه وتحلیل به دانشگاه کمبریج فرستادند.

در آزمایشگاه کمبریج، محققان از هر بلوک میکرو سی تی اسکن گرفتند و از اسکن ها برای هدایت استخراج قطعات استخوانی استفاده کردند. دکتر لوسیا لوپز پولین (Lucía López-Polín)، همکار پومروی، محافظ باستان شناسی از موسسه کاتالان برای دیرینه اکولوژی انسانی و تکامل اجتماعی در اسپانیا، بیش از 200 تکه جمجمه را با چشم کنار هم قرار داد تا آن را به شکل اولیه خود بازگرداند.

این گروه جمجمه بازسازی شده را اسکن و پرینت سه بعدی کردند که پایه و اساس سر بازسازی شده ای را شکل داد که توسط دیرینه هنرمندان دوقلوی دانمارکی، آدری و آلفونس کنیس (Adrie and Alfons Kennis)، لایه هایی از ماهیچه و پوست روی آن قرار بگیرد.

5454