شگفت انگیزترین آثار معماری جهان که هرگز ساخته نشد / گزارش تصویری

غزال زیاری: کتاب اطلس آثار معماری ساخته نشده (Atlas of Never Built Architecture) کتاب متفاوت و جذابی است که طرح های شکست خورده در دنیای معماری را معرفی می کند.

نویسنده کتاب به ما یادآور می شود که واقعیت فعلی دنیای ما می توانست به مراتب متفاوت از این باشد. او به فاکتورهای متعددی، از مسایل مالی و سیاسی گرفته تا کشمکش های داخلی، فریب کاری و بدشانسی که می توانند در دنیای معماری تاثیرگذار باشند اشاره کرده است.

در ادامه این ایده مطرح می شود که ایده ها حتی زمانی که ساختمان ها می میرند، نمی میرند و در ادامه فهرستی از معماران و طراحان بااستعداد معرفی شده است. اما ایده اصلی این کتاب معرفی ساختمان های حیرت انگیزی است که هرگز ساخته نشده اند:

Hyperboloid در نیویورک – اثر: I.M. Pei سال (1954)

در دهه 1950، رابرت یانگ، رییس جدید راه آهن مرکزی نیویورک، به دنبال راهکارهایی برای توسعه زمین ترمینال گراند سنترال بود. او معتقد بود که راه اندازی راه آهن سالانه ضرری 24 میلیون دلاری را به همراه دارد.

در همین راستا یانگ معماری به نام I.M. Pei آشنا شد و این معمار توانا، طرح Hyperboloid را به او پیشنهاد کرد: یک برج اداری با ارتفاع 455 متر و 108 طبقه که با هزینه ای در حدود 100 میلیون دلار، بلندترین و پرهزینه ترین سازه جهان در آن دوره بود که 60 متر از ساختمان امپایر استیت بلندتر بود.

شکل ساعت شنی و قاب دیاگرید طراحی شده برای این سازه، نیروهای باد را به شدت کاهش می داد و درنتیجه پروسه ساخت به فولاد ساختاری بسیار کمتری نیاز داشت.

با کاهش شدید سود راه آهن، تحقیقات سنا درباره افول این صنعت افزایش یافت و یانگ درنهایت در ژانویه 1958 خودکشی کرد تا امیدها برای ساخت این سازه متوقف شود.

Finance Place در نیویورک – اثر: هنری کاب (1963)

در سال 1961 بود که زکندورف برج خواننده هنرهای زیبا (1908) را که برای مدت کوتاهی بلندترین ساختمان جهان بود، تصاحب کرد. او قصد داشت تا بورس نیویورک را که دیگر ساختمانش در وال استریت برایش کوچک شده بود را به برج جایگزینی در سایت سینگر منتقل کند.

“مانور وال استریت” نامی بود که او برای پروژه جدید انتخاب کرده بود؛ برجی 45 طبقه اثر هنری کاب که در شمال وال استریت واقع شده بود. کاب، معمار این بنا که یکی از اعضای شرکت I.M. Pei بود، برای محقق کردن خواسته او، سازه فولادی کششی مبتکرانه ای طراحی کرد که در آن، طبقات از خرپاهای پشت بام آویزان بودند و همین باعث می شد تا این سازه عظیم تجاری، کاملاً عاری از ستون ساخته شود.

زکندورف مدعی بود که در ساخت این سازه، از حمایت بورس برخوردار است، اما رویای او هرگز محقق نشد. کمی بعد او با اعلام ناکامی، این پروژه را به US Steel فروخت و آن ها در سال 1973 برج فولاد US SOM را افتتاح کردند و 38 سال بعد به کانون جنبش Occupy Wall Street مبدل شد.

Leapfrog City در نیویورک- اثر: جان یوهانسن (1968)

جان یوهانسن، رویاپرداز معماری، طرحی را در ذهن داشت که می توانست محله جدیدی را در بالای هارلم شرقی در نیویورک ایجاد کند و شاید می توانست حتی نوسازی شهری را تغییر دهد. او ایده «Leapfrog City» (شهر جهشی) را برای منطقه ای پردردسر به نام مثلث هارلم شرقی توسعه داد. این ایده با الهام از تاسیسات صنعتی بزرگ تر و راه آهن های ریلی، از روبنایی پیش ساخته از برج های فولادی ده تا دوازده طبقه، برای ایجاد مسکن در بالای ساختمان های موجود ارایه شده بود.

طبق طرح یوهانسن، بناهایی که با خرپاها به هم وصل می شدند، حاوی بال های فولادی بودند که در دو تا چهار جهت در سطوح مختلف امتداد می یافتند.

سیستم «سایت مسکونی روی سایت مسکونی» باعث صرفه جویی میلیون دلاری در هزینه های جابه جایی شهری می شد. یوهانسن در مطالعه امکان سنجی اش به این نکته اشاره داشت که می توان این سیستم را در هر محله، به هر میزان، در هر زمان و در هر پیکربندی بدون تخریب آن محله ایجاد کرد. طرح او به اتاق بازرگانی محلی، بانک ها، وزارت مسکن و شهرسازی ایالات متحده و انجمن جامعه شرق هارلم راه یافت. ولی هرگز نتوانست حمایت مالی یا سیاسی موردنیاز را جلب کند.

Port Holiday در نوادا – اثر اسمیت و ویلیامز (1963)

ویتنی اسمیت و وین آر. ویلیامز در دنیای پس از جنگ، به ابداع واژگان معماری مدرن روزمره کمک زیادی کردند.

در سال 1963، جی. کارلتون آدایر، از دلالان زمین در لاس وگاس که مالک بخش هایی از زمین های اطراف دریاچه مید نوادا بود، از اسمیت و ویلیامز خواست تا به طرح چندساله اش کمک بصری بدهند تا بتواند دارایی هایش را توسعه دهند. او این شهر رویایی را پورت هالیدی نامیده بود.

اسمیت و ویلیامز شهری را برای آدیر طراحی کردند که همه چیزتمام بود: با یک گنبد ژیودزیکی، یک ترن هوایی و نسخه ای مدرنیستی از یک قلعه.

همه به شدت خوش بین بودند که با پیاده سازی این ایده در اوایل دهه 1960، بیابان ها و زمین های بایر، به زمین های چندمیلیون دلاری تبدیل بشود. مقامات محلی و ایالتی هم طرح 320 میلیون دلاری آدایر را تایید کردند؛ طرحی شامل دریاچه مصنوعی با 20 کیلومتر خط ساحلی، هتل ها و استراحتگاه ها، زمین گلف، خانه های شناور و باغ وحش. این طرح اسپانسرهای زیادی هم جلب کرد ولی درنهایت این پروژه در سال 1972 با تنها 200 دلار در خزانه اعلام ورشکستگی کرد.

درنهایت سال ها بعد چشم انداز آدیر جان گرفت؛ هرچند که فاقد روح مدرنیسم قبلی بود. در سال 1991 دریاچه ای که دریاچه لاس وگاس نامیده می شود ایجاد شد ولی با طرح Port Holiday فاصله زیادی داشت.

برج ماه در اوزاکا ژاپن- اثر: شین تاکاماتسو (1987)

معماران معدودی مثل شین تاکاماتسو با ایده و روحیه پسامدرنیسم «بیشتر، بیشتر است» زندگی کرده اند. درواقع طرح های ظالمانه او که بسیاری از آن ها ساخته هم شده اند، از جنبه های معنوی، کیهانی، آینده نگر و صنعتی الهام گرفته اند.

تاکاماتسو یک بار در این رابطه گفت: «من معماری قدیمی ام. همیشه رویای معماری را به عنوان یک بنای تاریخی یا چیزی با حضور نمادین در سر می پرورانم.»

در سال 1995 تاکاماتسو برای ساخت یک مرکز برای شهر Rinku و توسعه تجاری جدید در زمین های اطراف فرودگاه بین المللی کانسای در حومه اوزاکا وارد رقابت شد. برج طراحی شده توسط او به نام «برج ماه» برج سی وپنج طبقه ای با حدود 200 متر ارتفاع بود که در آن امکاناتی مثل یک هتل 300 اتاقه، مغازه های متعدد، یک کازینوی بزرگ، و موزه ای از آثار هنرمندان در نظر گرفته شده بود. برای بالای این برج هم یک ماه درخشان و محدب به قطر 90 متر طراحی شده بود.

شفت ساختمان بتن آرمه با خطوط عمودی و لبه های جامد با شیشه پوشانده شده بود و همین جلوه ماه را بیشتر می کرد. در زیر بخش موزه، یک گنبد شیشه ای نیم کره ای، با یک رستوران ماورایی طراحی شده بود. البته این طرح هم هرگز اجرایی نشد و موزه مدنظر نهایتاً در سال 2010 در شهر نیکاپو افتتاح گردید.

Il Porto Vecchio جنوای ایتالیا – اثر: جان پورتمن (1988)

جان پورتمن برای برگزاری جشنی در جنوا به مناسبت پانصدمین سالگرد خروج کریستف کلمب از شهر زادگاهش و ورودش به دنیای جدید، با ارایه یک طرح جذاب و رویایی، قصد داشت تا هنر معماری اش را به رخ دنیا بکشد.

او پیشنهاد کرد تا جزیره مثلثی شکلی در بندر تاریخی شهر نصب شود و در آن میدانی جذاب و متفاوت که یادآور پاساژهای قرون وسطایی شهر است طراحی شود و همچنین آکواریومی زیر دریا با چراغ های سقف بادبانی شکل در سطح آب، ساخته شود.

این معمار بزرگ در فکر ساخت یک برج نیز بود. ارتفاع برج مخروطی مد نظر او، 255 متر بالاتر از سطح میدان بود که با سنگ مرمر سفید پوشیده می شد و قرار بود که بلندترین برج اروپا باشد.

پورتمن در هنگام ارایه طرحش گفت: «این برج مدادی قرار بود تا مثل برج ایفل در پاریس یا خانه اپرای سیدنی در استرالیا، تبدیل به هویت بصری جنوا شود.» طرح او مورد استقبال برخی از مطبوعات محلی قرار گرفت، اما دیگران به شدت آن را رد کردند و هرگز مورد تایید رسمی قرار نگرفت.

به جای آن برای جشن پانصدمین سالگرد خروج کریستوف کلمب، یک آکواریوم بندری متفاوت که توسط رنزو پیانو طراحی شده بود، در جنوا افتتاح گردید.

منبع: nypost

54321