حذف موانع و سرعت بخشی به سیر صعودی حوزه علم و فناوری کشور
ایران فناور در دولت آینده؛ (15)
عضو هییت علمی دانشگاه و فعال حوزه پژوهش و فناوری تاکید کرد: رییس جمهور آینده با شناخت کامل چالش ها، برنامه ای مناسب برای حذف موانع پیش رو و سرعت بخشیدن به سیر صعودی توسعه علم و فناوری کشور ارایه دهد.
خبرگزاری علم و فناوری آنا؛ محمدمهدی جباری عضو هییت علمی گروه مهندسی عمران دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز است که معاونت سابق پژوهش و فناوری این دانشگاه و علوم و تحقیقات فارس را در کارنامه داشته و با حدود 20 سال مسیولیت اجرایی و انتخاب به عنوان برتر در جشنواره ها، در حوزه پژوهش و فناوری کشور دستی بر آتش دارد.
رییس جمهور آینده علاوه بر توجه به توسعه علم و فناوری در مراکز آموزش عالی برای اقتدار علمی و فناوری، تولید ثروت و افزایش کیفیت زندگی مردم از طریق فناوری و نوآوری، توسعه «اقتصاد دانش بنیان»، ارتقای ارتباط دانشگاه، صنعت و جامعه و تجاری سازی محصولات، برنامه داشته باشد
با توجه به انتخابات پیش رو و آنچه نامزدهای ریاست جمهوری و منتخب آینده مردم باید در حوزه علم و فناوری مد نظر داشته و مطالبات فعالان این حوزه را در اولویت برنامه های کاری خود قرار دهند را با جباری در میان گذاشتیم.
او معتقد است در راستای توسعه فناوری و اقتصاد دانش بنیان، اهدافی مانند سیاستگذاری، تنظیم کنندگی، تسهیل گری و ارایه خدمات به فعالان حوزه دانش و فناوری به منظور دستیابی عملی به چشم انداز توسعه علم و فناوری باید مورد توجه رییس جمهور و دولت آینده قرار گیرد.
این عضو هییت علمی دانشگاه تاکید دارد که لازم است با ادامه سیاست های اخیر معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، علاوه بر توسعه حمایت ها از شرکت های دانش بنیان و خلاق به نوآوری های فراگیر اجتماعی و نقش آفرینی بیشتر مردم در عرصه نوآوری از طریق تدوین و ابلاغ آیین نامه های حمایتی و تسهیل گری، توجه بیشتری شود.
ماحصل گفت وگوی آنا با عضو هییت علمی گروه مهندسی عمران دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز با موضوع انتخابات پیش رو را در ادامه می خوانیم.
آنا: نامزد های ریاست جمهوری باید در حوزه علم و فناوری کشور چه برنامه هایی را در اولویت خود قرار دهند؟
جباری: یکی از ارکان اقتدار ملی که بی تردید نقش اصلی را به ویژه در استحکام و ثبات اقتصادی، توسعه اجتماعی و قدرت دفاعی ایفا می کند، حفظ و توسعه اقتدار علمی و فناوری با بهره گیری از سرمایه های اجتماعی و انسانی کشور است؛ بنابراین، لازم است رییس جمهور آینده با شناخت کامل از چالش های موجود در مسیر توسعه علم و فناوری کشور در دوره های گذشته، برنامه مناسب به منظور حذف موانع پیش رو و سرعت بخشیدن به سیر صعودی توسعه علمی و فناوری کشور، ارایه دهد.
رییس جمهور آینده برای افزایش کیفیت زندگی مردم از طریق فناوری و نوآوری برنامه داشته باشد
آنا: سیر رشد علمی کشور را از ابتدای انقلاب تاکنون چگونه ارزیابی می کنید و در ادامه چه مولفه هایی باید مدنظر دولتمردان قرار گیرد تا این رشد متوقف نشود؟
جباری: پس از پیروزی انقلاب اسلامی، توسعه علم و فناوری، همواره مورد توجه دولت های مختلف بوده و شاهد ارتقای رتبه جهانی علم و فناوری ایران بین کشور های دنیا بوده ایم. در این راستا، طبق گزارش موسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC)، در این مسیر توسعه، جمهوری اسلامی ایران با 35 پله صعود از رتبه 52 در ابتدای پیروزی انقلاب به رتبه 17 در تولید علم دست یافته است. بر اساس همین گزارش، تولید علم ایران اکنون نسبت به اول انقلاب اسلامی، بیش از 150 برابر شده و سهم تولید علم کشور در دنیا که در سال 2003 حدود 0.27 درصد بوده، سال 2022 به 1.93 درصد رسیده است.
اهدافی مانند سیاستگذاری، تنظیم کنندگی، تسهیل گری و ارایه خدمات به فعالان حوزه دانش و فناوری به منظور دستیابی عملی به چشم انداز توسعه علم و فناوری باید مورد توجه رییس جمهور و دولت آینده قرار گیرد
در این راستا، دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی دولتی و غیردولتی و ازجمله مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی، با گذر از نسل های اول و دوم دانشگاه ها، علاوه بر توسعه آموزش عالی در کشور به برطرف کردن نیاز های پژوهشی و تحقیقاتی صنعت و جامعه پرداخته و نقش مهمی در بهبود عملکرد این ارتباط، ایفا کرده اند.
در راستای رویکرد جدید دانشگاه های نسل سوم و چهارم در بسترسازی دانشگاه ها به اهداف فناوری و کارآفرین، نزدیک به دو دهه است که معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری نیز در چرخه مدیریت توسعه علمی و فناوری کشور وارد شده است؛ بنابراین لازم است تا رییس جمهور آینده نیز علاوه بر توجه به توسعه علم و فناوری در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی در دستیابی به اهداف این معاونت خود ازجمله ارتقای اقتدار علمی و فناوری، تولید ثروت و افزایش کیفیت زندگی مردم از طریق افزایش توانمندی های فناوری و نوآوری در کشور، توسعه «اقتصاد دانش بنیان» از طریق هماهنگی و هم افزایی و ارتقای ارتباط بین دانشگاه با حوزه صنعت و جامعه، تسهیل تبادلات بین بخش های عرضه و تقاضای فناوری و نوآوری و تجاری سازی محصولات، برنامه ریزی و تلاش لازم را داشته باشد.
وجود چرخه معیوب در گستره فناوری کشور
آنا: گستره علمی در استان های کشور را چگونه ارزیابی می کنید؟
جباری: با وجود تفاوت در سطح علمی دانشگاه های مختلف دولتی و غیردولتی و جایگاه متفاوت در رتبه بندی های معتبر بین المللی، خوشبختانه گستره علمی و تولید علم نسبتاً در سطح استان های کشور، توزیع مناسبی داشته است؛ اما در مقابل، توسعه فناوری با تمرکز در پایتخت و برخی از کلان شهرها، باعث به وجود آمدن چرخه معیوبی در گستره فناوری در کشور شده است.
در شرایط گذشته، نخبگان و فناوران مستعد سعی کرده اند تا به مرکز کشور و دیگر شهر هایی که دارای زیست بوم فناوری و نوآوری مناسبی بوده اند، مهاجرت کرده و از همین رو، حمایت های دولت نیز به سمت این مراکز متوجه شده است؛ البته به تازگی طبق اعلام معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، خوشبختانه طرحی به عنوان طرح برش استانی در پنج استان امضا شده و در مرحله اجرا قرار گرفته است که بی تردید می تواند در کنار دیگر سیاست های حمایتی در استان های مختلف کشور، آغاز خوبی برای کاهش بخش عمده ای از این تمرکززدایی باشد.
توجه دولت به نوآوری های فراگیر اجتماعی و نقش آفرینی بیشتر مردم
آنا: مطالبات فعالان حوزه علم، پژوهش و فناوری کشور از رییس جمهور جدید چیست؟
جباری: با توجه به لزوم توجه دولت به توسعه و دستیابی به برنامه ها و اهداف توسعه علمی کشور، لازم است به تحقیقات و پژوهش های کاربردی و مسیله محور در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی دولتی و غیردولتی، بیشتر توجه و حمایت شود.
لازم است با ادامه سیاست های اخیر معاونت علمی ریاست جمهوری، علاوه بر توسعه حمایت ها از شرکت های دانش بنیان و خلاق به نوآوری های فراگیر اجتماعی و نقش آفرینی بیشتر مردم در عرصه نوآوری توجه بیشتری شود
در راستای توسعه فناوری و اقتصاد دانش بنیان، اهدافی مانند سیاستگذاری، تنظیم کنندگی، تسهیل گری و ارایه خدمات به فعالان حوزه دانش و فناوری به منظور دستیابی عملی به چشم انداز توسعه علم و فناوری باید مورد توجه رییس جمهور و دولت آینده قرار گیرد.
لازم است با ادامه سیاست های اخیر معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، علاوه بر توسعه حمایت ها از شرکت های دانش بنیان و خلاق به نوآوری های فراگیر اجتماعی و نقش آفرینی بیشتر مردم در عرصه نوآوری از طریق تدوین و ابلاغ آیین نامه های حمایتی و تسهیل گری، توجه بیشتری شود.
فعالیت های تحقیقاتی موازی و پراکنده از نقاط ضعف حوزه علم و فناوری است
آنا: ضعف و قوت های فعلی حوزه علم و فناوری کشور را چه می دانید؟
جباری: از جمله نقاط قوت حوزه علم و فناوری کشور، ایجاد بستر های متنوع در این حوزه در سال های گذشته است. در کنار زیست بوم فناوری و نوآوری ایجاد شده، می توان تولیدات علمی حاصل از تحقیقات دانشگاهی، بهره گیری از نیرو های انسانی فناور و متخصص، وجود مراکز آزمایشگاهی و تحقیقاتی پیشرفته و امکانات سخت افزاری و نرم افزاری منطبق بر فناوری های روز دنیا را ذکر کرد. برخی همکاری های علمی و فناوری بین المللی و حمایت های معنوی و مادی دولت به ویژه در برخی علوم جدید نیز قابل توجه است.
ازجمله نقاط ضعف در حوزه علم و فناوری نیز می توان سرمایه گذاری ناکافی در زمینه تحقیق و توسعه و کمبود برخی اطلاعات موجود در منابع بین المللی، برخی ناهماهنگی های لازم بین دستگاه های اجرایی، درگیرشدن نیروی انسانی متخصص در فعالیت های اداری و اجرایی، ضعف در حاکم شدن برخی قوانین حق مالکیت فکری، ضعف موجود در برقراری ارتباطات علمی داخلی، منطقه ای و بین المللی و وجود فعالیت های تحقیقاتی موازی یا پراکنده را نام برد.
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "حذف موانع و سرعت بخشی به سیر صعودی حوزه علم و فناوری کشور" هستید؟ با کلیک بر روی اقتصادی، به دنبال مطالب مرتبط با این موضوع هستید؟ با کلیک بر روی دسته بندی های مرتبط، محتواهای دیگری را کشف کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "حذف موانع و سرعت بخشی به سیر صعودی حوزه علم و فناوری کشور"، کلیک کنید.