۱۱ شهریور در دنیای علم چه خبر؟

تقویم علم؛

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری ها، کشف ها و حتی زادروزها و درگذشت های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۱۱ شهریور برابر ۱ سپتامبر را ورق می زنیم.

***

درخواست ثبت اختراع گرامافون

۱ سپتامبر ۱۸۸۷ میلادی برابر با ۱۱ شهریور ۱۲۶۶ خورشیدی، امیل برلینر، مخترع آلمانی آمریکایی درخواست رسمی برای ثبت اختراع گرامافون با صفحه مسطح را ارائه کرد. این دستگاه را امروزه به عنوان دستگاه ضبط و پخش می شناسیم. گرامافون ابداعی توماس ادیسون فنوگراف نام داشت و از صفحه ای استوانه ای برای ضبط و پخش صدا استفاده می کرد و این برلینر بود که گرامافون را به شکلی که بعدها شهرت یافت اختراع کرد و صفحه دایره ای تخت را برای ضبط و پخش صدا ابداع کرد. او همچنین کلمه گرامافون را به عنوان علامت تجاری ابداع کرد.

شراره خورشیدی

۱ سپتامبر ۱۸۵۹ میلادی برابر با ۱۱ شهریور ۱۲۳۸ خورشیدی، اخترشناس انگلیسی ریچارد سی. کارینگتون برای اولین بار شراره خورشیدی را رصد کرد. او در سال ۱۸۶۰ شرح خود را از وضعیت منحصربه فردی که در خورشید دیده می شود در گزارش های ماهانه انجمن سلطنتی نجوم اعلام کرد و نوشت: «در حالی که مشغول رصد … لکه های خورشیدی بود… که دو تکه به شدت روشن و سفید بود، نور شعله ور شد… به همین دلیل زمان را یادداشت کردم،… و با دیدن این که، این طغیان به سرعت در حال افزایش است… عجله کردم تا کسی را به عنوان شاهد صدا کنم… و پس از بازگشت در عرض ۶۰ ثانیه، پس از مدت کوتاهی، آخرین اثر طغیات از بین رفته بود و متوجه شدم که این دو تکه نور از فضایی در حدود ۵۶هزارو۳۰۰ کیلومتری عبور کردند. آنچه کارینگتون رصد کرده بود طوفان خورشیدی ۱۸۵۹ بود که از آن باعنوان رویداد کارینگتون هم یاد می شود.

نامگذاری ذرات آلفا و بتا

۱ سپتامبر ۱۸۹۸ میلادی برابر با ۱۱ شهریور ۱۲۷۷ خورشیدی، ارنست رادرفورد، دانشمند انگلیسی نیوزلندی در مقاله ای اصطلاحات آلفا و بتا را برای دو نوع متمایز از تابش ابداع کرد. یکی از تابش ها را به راحتی جذب می شود برای سهولت، پرتو آلفا و دیگری را که تابش نافذتری است پرتو بتا نامید. مقاله او، تابش اورانیوم و رسانش الکتریکی تولیدشده ناشی از آن، جداول میزان تابشی را که از لایه های متوالی ورقه فلزی (یا فویل آلومینیومی) عبور می کند، ارائه می دهد. او این ذرات را با استفاده از سرعت نشت بار از یک صفحه روی، به دلیل تأثیر یونیزه کننده تابش های اورانیومی که به آن می رسد، اندازه گیری کرد، رادرفورد همچنین تابش های ساطع شده از ترکیبات مختلف اورانیوم را با هم مقایسه کرد.

فرانسیس ویلیام استون

۱ سپتامبر ۱۸۷۷ میلادی برابر با ۱۱ شهریور ۱۲۵۶ خورشیدی، فرانسیس ویلیام استون، شیمی دان و فیزیک دان انگلیسی که در سال ۱۹۲۲ جایزه نوبل شیمی را برای توسعه طیف نگار جرمی دریافت کرد، به دنیا آمد. طیف نگار جرمی دستگاهی است که اتم ها یا قطعات مولکولی با جرم های مختلف را جدا و آن جرم ها را با دقت قابل توجهی اندازه گیری می کند. سال ۱۹۱۰ او دستیار سر جی. تامسون در کمبریج شد که در حال بررسی پرتوهای دارای بار مثبت ناشی از تخلیه های گازی بود. استون طیف نگار جرمی خود را که نوع جدیدی از دستگاه پرتو مثبت بود پس از جنگ جهانی اول اختراع کرد و با آن نشان داد که بسیاری از عناصر، مخلوطی از ایزوتوپ ها هستند. در واقع، او ۲۱۲ مورد از ۲۸۷ هسته طبیعی را کشف کرد. طیف نگار جرمی در حال حاضر به طور گسترده در زمین شناسی، شیمی، زیست شناسی و فیزیک هسته ای استفاده می شود.