چرا ضد قهرمان ها، قهرمان شدند؟ 

به گزارش مجله عصر نو، به نقل از تابناک، سریال «پنگوئن»، اسپین آف مستقلی از فیلم سینمایی «بتمن» به کارگردانی مت ریوز می باشد. این مینی سریال هشت قسمتی، یکی از معدود آثار تلویزیونی است که قهرمان خود را نه یک ناجی، بلکه یک ضدقهرمان تمام عیار قرار می دهد. آزوالد کابلپات(پنگوئن)، شخصیت اصلی این سریال، مرزهای اخلاقی را وحشیانه می شکند و با فریب و خشونت، در مسیری پیش می رود که به هر قیمتی از یک زیردست جنایتکار به فرمانده ای با نفوذ تبدیل شود.

آزوالد کابلپات(پنگوئن)، یک جنایتکار ساده نیست؛ او نمادی از تکامل و بقا در یک جهان پر از آشوب است؛ جهانی که برای مخاطب امروز کمابیش آشناست. شخصیت پنگوئن را می توان فردی معرفی کرد که قربانی محیط پیرامون خود شده و برای ابراز وجود و اثبات خود به جهان به راه های غیرمتعارف و غیر اخلاقی متوسل می شود.

مخاطب، برخلاف قهرمانان عادی، گاه با او همدردی می کند و گاه از او متنفر می شود. نکته قابل توجه این است که در رفتارهای این کاراکتر، سایه ای از واقعیت زندگی در جوامع مدرن دیده می شود: مبارزه برای بقا در محیطی بی رحم! 

سوالی که مطرح می شود این است که چرا طی سال های اخیر، محبوبیت چنین شخصیت هایی افزایش پیدا کرده است؟

قهرمان کلاسیک می میرد

در دهه های اخیر، شاهد تغییرات بسیاری در روایت ها و شخصیت پردازی در فیلم ها و سریال ها بوده ایم. آثار بسیاری، از جمله سریال «پنگوئن»، به جای تمرکز بر قهرمان های سنتی، ضدقهرمان ها را در مرکزیت داستان قرار داده اند.

چه عواملی چنین تغییراتی را سبب می شود؟ ریشه این تغییر الگو از کجا ناشی شده است؟ آیا می توان نسبتی را میان این موضوع و تحولات اجتماعی و فرهنگی قائل شد؟ می توان گفت بله.

جهان مدرن؛ تشنه قهرمان معمولی!

در زمانه کنونی، مخاطبان بیشتر به دنبال شخصیت هایی هستند که بازتابی از واقعیت های پیچیده و اصطلاحا خاکستری اطرافشان باشند. قهرمانان سنتی که همیشه دارای خصایص نیک و شایسته هستند، ممکن است دیگر برای مخاطبان مدرن باورپذیر نباشند. ضدقهرمان ها، مانند پنگوئن، با ضعف ها و شکست هایشان، به نوعی واقعی تر و انسانی تر به نظر می رسند. در عین حال، واقعیت این است که دیگر مرز میان خوب و بد در بسیاری از جوامع محو شده و همه چیز هاله ای خاکستری به خود گرفته است. در چنین موقعیتی درک اینکه مسئله ای مطلقا درست است یا غلط، دشوار است و همین نکته ضدقهرمانی را که در چنین بستر متناقض و مبهمی برای بقا تلاش می کند، برای مخاطب قابل درک می کند.

برای مثال در همین سریال، گاتهام نماد جامعه ای است که در آن چه قهرمانان و چه ضدقهرمانان، کاملاً درستکار یا شرور نیستند. در چنین دنیایی، ضدقهرمان ها همچون پنگوئن، محصول طبیعی محیطی هستند که در آن زندگی می کنند.

لزوم مواجهه انسان با ابعاد تاریک درونش

شخصیت های به اصطلاح منفی، مخاطب را وا می دارند تا با ابعاد تاریک وجودش و یا به تعبیر یونگ، با سایه خودش روبه رو شود. پنگوئن به ما نشان می دهد که هر انسانی می تواند در شرایط خاص، اخلاق را کنار بگذارد و برای انگیزه های شخصی اش به روش های غیراخلاقی متوسل شود. این جنبه روان شناختی کاراکترهای مدرن است که آنها را بیشتر به مخاطب امروزی نزدیک می سازد.

تغییر انتظارات مخاطب امروزی

مخاطبان امروزی بیشتر به دنبال شخصیت هایی هستند که بتوانند غافلگیرشان کنند. قهرمانان سنتی، به دلیل پیش بینی پذیری شان، ممکن است برای بسیاری کسل کننده باشند. برای مثال پنگوئن، برخلاف قهرمانان کلیشه ای، هرگز برای نجات دیگران اقدام نمی کند. او تنها به اهداف خود فکر می کند، و این واقع گرایی جذابیت داستان را دوچندان می کند. 

هر چه پیچیده تر، پذیرفتنی تر؟!

در مجموع می توان گفت که در جهان امروز، تحت تأثیر تحولات سریع فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی، جوامع به سمت پذیرش پیچیدگی های انسانی حرکت کرده اند. در این فضا، ضدقهرمان ها و یا شخصیت های به اصطلاح منفی، نمایندگان واقعی تر و طبیعی تری هستند چرا که ضعف ها و کم و کاستی های ما را به نمایش می گذارند. علاوه بر این، با افزایش آگاهی عمومی درباره فساد سیستماتیک و سایر بی عدالتی ها و نابسامانی ها در جهان مدرن امروزی، مردم بیشتر به شخصیت هایی جذب می شوند که بازتاب چنین واقعیاتی باشند.

*بازنشر مطالب دیگر رسانه ها در مجله عصر نو به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان می باشد.

انتهای پیام