«حقوق بشر شرقی تلاشی برای بازاندیشی متناسب با ارزش های مشترک انسانی است»

به گزارش مجله عصر نو به نقل از روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی حجت الاسلام سیداحسان رفیعی علوی در این اجلاس گفت: در جهانی که گفتمان حقوق بشر طی دهه های اخیر عمدتاً در چارچوب جریان یکجانبه گرایی غالب و در سایه تصرفات تفسیری خاصی از ماهیت انسان شکل گرفته است ضرورت بازاندیشی ریشه ای در مبانی این گفتمان بیش از هر زمان دیگری رخ نموده است.

وی افزود: اینجا باید صراحتاً تأکید کنیم که مقصود از «شرق» در این رهیافت صرفاً یک قلمرو جغرافیایی محدود نیست؛ بلکه شرق جغرافیای فرهنگی عظیمی است به وسعت پنج قاره؛ پهنه ای که انسان فرهنگی در آن زیستی معطوف به صلح کرامت تنوع و همزیستی شرافتمندانه را تجربه کرده است.

رئیس دانشگاه باقرالعلوم(ع) با تاکید بر اینکه حقوق بشر شرقی نه پروژه ای منطقه ای بلکه تلاشی برای بازاندیشی حقوق بشر در مقیاس جهانشمول و متناسب با تنوعات تمدنی و ارزش های مشترک انسانی است ابراز کرد: حقوق بشر مدرن در مقام حدوث بر مبنای تصویری لیبرال و سکولار از انسان بنیاد نهاده شد؛ تصویری که انسان را گسسته از پیوندهای سنتی اجتماعی و مسئولیت های اخلاقی تصویر می کرد.

رفیعی علوی افزود: توسعه این گفتمان نه به اتکای قدرت استدلالی خویش بلکه به پشتوانه هژمونی قدرت های مسلط صورت گرفت و اینک با دو بحران بنیادی مواجه است؛ نخست بحران مشروعیت فرهنگی که در بسیاری از جوامع حقوق بشر رایج دیگر بازتاب دهندهی واقعیات معنوی و تمدنی آنان نیست و دوم بحران کارآمدی عملی که در آن حقوق بشر رایج در قبال فجایع گسترده انسانی جنگ ها مهاجرت های اجباری و خشونت های ساختاری نتوانسته پاسخی شایسته و کارآمد عرضه کند.

وی با بیان اینکه رهیافت شرق فرهنگی با پایبندی به اصول کرامت ذاتی انسان عدالت فراگیر همبستگی اجتماعی و مسئولیت پذیری اخلاقی چشم اندازی نوین در عرصه بازآفرینی حقوق بشر جهانی ارائه می دهد ادامه داد: این رهیافت بر چهار رکن بنیادین استوار است: اول؛ اصالت فرهنگ ها و تمدن ها در تعریف هویت انسانی و حقوق او دوم؛ پیوند وثیق میان حقوق و مسئولیت های اجتماعی اخلاقی و تمدنی سوم؛ بازتعریف کنشگران حقوق بشر با گشودن میدان برای جوامع دینی فرهنگی و تمدنی و چهارم؛ نهادسازی حقوقی برای کنشگری مؤثر ادیان فرهنگ ها و تمدن ها در توسعه حقوق بشر جهانی و فراهم آوری امکان حمایت معنوی آنها از گفتمان حقوق بشر.

رئیس دانشگاه باقرالعلوم(ع) با اشاره به اینکه بی گمان راهی که پیش روی ماست راهی است دشوار پرپیچ و خم و البته امیدبخش ابراز کرد: تحقق آرمان های حقوق بشر بر مبنای عدالت و کرامت انسانی مستلزم ایجاد همبستگی پایدار و سازنده میان تمدن ها و ادیان نقش آفرینی نخبگان فکری و علمی و بازخوانی ریشه ای نقاط تنش و اختلاف در روابط میان فرهنگ ها بر پایه انسان فرهنگی و عدالت تمدنی است.

رفیعی علوی همچنین گفت: ما نیازمند برپایی هرمنوتیکی عملی برای چندجانبه گرایی فرهنگی هستیم؛ هرمنوتیکی که بر اصول عدالت کرامت ذاتی انسان و همزیستی محترمانه تمدن ها استوار شود. این مسیر اگرچه دشوار است اما نمی توان و نباید از گفت وگو تعامل خالق و گشودگی در برابر دیگر فرهنگ ها هراس داشت.

وی اجلاس بین المللی حقوق بشر در رهیافت شرقی را فراتر از یک نشست علمی دانست و گفت: این رویداد آغاز یک کنشگری راهبردی در سطح حقوق بین الملل بشری است. مدلی که با تولید استدلال های عمیق نظام مند و بومی در حقوق بشر بر پایه رهیافت شرق فرهنگی به دنبال آن است که به تدریج اصول و ارزش های این رهیافت را در ساحت قواعد آمره بین المللی و عرف های نوظهور بین المللی تثبیت کند.

رئیس دانشگاه باقرالعلوم در ادامه بیان کرد: رسالت جمع حاضر نه صرفاً در نقد گذشته بلکه در ساختن آینده ای نو برای حقوق بشر جهانی است؛ آینده ای که در آن کرامت عدالت تنوع و معنویت انسانی در کانون نظم حقوقی بین الملل قرار گیرد. اینجا و اکنون ما با یک فرصت تاریخی رو به رو هستیم؛ فرصتی که اگر با خردورزی تدبیر صبر و عزم راسخ همراه شود خواهد توانست افق های تازه ای بر پهنه تاریخ بگشاید. 

نخستین اجلاس بین المللی حقوق بشر در رهیافت شرقی به همت دانشگاه باقرالعلوم و با همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با حضور 40 میهمان بین المللی از 22 کشور از 8 و 10 اردیبهشت ماه سال جاری در تهران قم و اصفهان برگزار می شود.

انتهای پیام