برگشت زدن چک ثبت نشده

مواجهه با چکی که در سامانه صیاد ثبت نشده است، می تواند برای دارنده آن نگرانی های جدی حقوقی و مالی ایجاد کند، زیرا بانک ها بر اساس قانون جدید صدور چک، از پرداخت وجه یا صدور گواهی عدم پرداخت سنتی برای این گونه چک ها خودداری می کنند. در چنین شرایطی، برگشت زدن چک ثبت نشده به شیوه مرسوم بانکی امکان پذیر نیست و دارنده چک باید از طریق مسیرهای قانونی متفاوتی برای مطالبه وجه اقدام نماید.

قانون جدید صدور چک با هدف افزایش شفافیت و اعتبار در معاملات، تغییرات اساسی در فرآیند صدور، انتقال و وصول چک ایجاد کرده است. بخش محوری این تغییرات، الزام قانونی ثبت چک در سامانه صیاد است. بر این اساس، چک صیادی که مشخصات آن توسط صادرکننده در این سامانه ثبت و توسط دارنده تایید نشده باشد، از مزایای اسناد تجاری محروم شده و عملاً به یک سند عادی تبدیل می گردد.

این مقاله با هدف روشن ساختن وضعیت حقوقی چک های ثبت نشده و ارائه یک راهنمای عملی و گام به گام برای دارندگان این نوع چک ها تدوین شده است. در ادامه به بررسی دقیق مفهوم چک صیادی ثبت نشده، تفاوت های آن با چک های سنتی، مسیرهای حقوقی موجود برای مطالبه وجه و راهکارهای پیشگیرانه خواهیم پرداخت تا دارندگان چک های صیادی بتوانند با آگاهی کامل حقوق خود را پیگیری نمایند.

چک صیادی ثبت نشده چیست و چرا مشکل ساز است؟

مفهوم چک صیادی نوین با تغییرات چشمگیری در نظام حقوقی و بانکی کشور همراه شده است. چک های صیادی که به رنگ بنفش شناخته می شوند و دارای یک شناسه یکتا هستند، نه تنها از نظر ظاهری، بلکه در فرآیند صدور و انتقال نیز با چک های قدیمی تفاوت بنیادین دارند. هدف اصلی از معرفی این چک ها، افزایش امنیت معاملات و کاهش آمار چک های برگشتی بوده است.

مفهوم چک صیادی جدید و شناسه یکتا

چک صیادی، برگه چکی است که از طریق سامانه یکپارچه صیاد بانک مرکزی صادر می شود. هر برگه چک صیادی دارای یک شناسه یکتای ۱۶ رقمی است که در بالای سمت چپ برگه درج شده است. این شناسه، امکان پیگیری و استعلام وضعیت چک را در تمام مراحل فراهم می آورد. از مهمترین تغییرات، اجباری شدن ثبت تمامی مراحل چرخه عمر چک (صدور، دریافت، و انتقال) در سامانه صیاد است. این تغییر، شفافیت را به ارمغان آورده و امکان تقلب و سوءاستفاده را به شدت کاهش داده است.

الزام قانونی ثبت در سامانه صیاد

یکی از مهمترین ارکان قانون جدید صدور چک، الزام صادرکننده به ثبت اطلاعات چک (مانند مبلغ، تاریخ و هویت ذینفع) در سامانه صیاد و نیز الزام گیرنده به تایید این اطلاعات است. تبصره ۱ ماده ۲۱ قانون صدور چک به صراحت بیان می کند: «در مورد چک هایی که پس از گذشت دو سال از لازم الاجراء شدن این قانون صادر می شوند، تسویه چک، صرفا در سامانه تسویه چک (چکاوک) طبق مبلغ و تاریخ مندرج در سامانه و در وجه دارنده نهایی چک، بر اساس استعلام از سامانه صیاد انجام خواهد شد و در صورتی که مالکیت آنها در سامانه صیاد ثبت نشده باشد، مشمول این قانون نبوده و بانک ها مکلفند از پرداخت وجه آنها خودداری نمایند.» این تبصره به وضوح مسئولیت و نقش سامانه صیاد را در اعتباربخشی به چک ها مشخص می سازد.

تعریف دقیق چک ثبت نشده

چک صیادی ثبت نشده به چکی اطلاق می شود که صادرکننده آن، اطلاعات مربوط به صدور چک را در سامانه صیاد وارد نکرده باشد. همچنین، اگر چک به شخص دیگری انتقال یابد و گیرنده (یا انتقال گیرنده) نیز تایید لازم را در سامانه انجام نداده باشد، آن چک نیز در حکم چک ثبت نشده است. مشکل اصلی در اینجا، عدم مطابقت اطلاعات فیزیکی چک با اطلاعات ثبت شده در سامانه صیاد است که از نگاه قانون، این چک را فاقد مزایای یک سند تجاری معتبر می سازد و بانک را مکلف به خودداری از پرداخت می کند.

آیا چک ثبت نشده را می توان برگشت زد؟ (پاسخ قاطع و تفکیک مفاهیم)

یکی از سوالات کلیدی که برای دارندگان چک های صیادی ثبت نشده مطرح می شود، این است که آیا می توان این چک ها را به معنای سنتی برگشت زد؟ پاسخ به این سوال، با توجه به قانون جدید صدور چک، قاطعانه خیر است.

پاسخ صریح: عدم امکان برگشت زدن سنتی

برگشت زدن چک ثبت نشده به مفهوم سنتی آن که شامل مراجعه به بانک، عدم موجودی، و صدور گواهی عدم پرداخت با قابلیت شکایت کیفری یا اجراییه ثبتی باشد، برای چک های صیادی ثبت نشده امکان پذیر نیست. بانک ها بر اساس قانون، مجاز به انجام این فرآیند برای چک هایی که در سامانه صیاد ثبت نشده اند، نیستند.

توضیح دلیل حقوقی: خودداری از پرداخت به جای برگشت زدن

همانطور که در تبصره ۱ ماده ۲۱ قانون صدور چک تصریح شده است، در صورت عدم ثبت مالکیت چک در سامانه صیاد، بانک ها مکلفند از پرداخت وجه آن خودداری نمایند. این خودداری از پرداخت با مفهوم برگشت زدن به دلیل عدم موجودی که برای چک های ثبت شده اتفاق می افتد، تفاوت اساسی دارد. در واقع، بانک در این حالت به دلیل یک نقص شکلی (عدم ثبت در سامانه) از انجام دستور پرداخت سر باز می زند، نه به دلیل عدم کفایت موجودی حساب صادرکننده. این تمایز، پیامدهای حقوقی متفاوتی برای دارنده چک به دنبال دارد.

تبدیل ماهیت حقوقی چک: از سند تجاری به سند عادی

مهمترین پیامد عدم ثبت چک در سامانه صیاد، تبدیل ماهیت حقوقی آن است. چک هایی که در سامانه صیاد ثبت نمی شوند، مزایای ویژه اسناد تجاری (مانند مسئولیت تضامنی ظهرنویسان و ضامنین، امکان صدور اجراییه ثبتی یا شکایت کیفری) را از دست می دهند و به یک سند عادی تبدیل می شوند. این بدان معناست که برای وصول وجه این چک ها، دارنده باید از مسیرهای حقوقی متداول مطالبه وجه اسناد عادی اقدام کند.

اهمیت تمایز: چرا درک این تفاوت حیاتی است؟

درک تفاوت میان خودداری از پرداخت و برگشت زدن برای دارنده چک ثبت نشده حیاتی است. زیرا این تفاوت تعیین کننده مسیر قانونی است که دارنده برای وصول مطالبات خود باید طی کند. آگاهی از این نکته که چک ثبت نشده از مزایای ویژه سند تجاری برخوردار نیست، به دارنده کمک می کند تا انتظارات واقع بینانه ای از فرآیند پیگیری حقوقی داشته باشد و اقدامات لازم را با مشورت حقوقی مناسب انجام دهد. عدم درک این تفاوت می تواند منجر به اشتباه در انتخاب مسیر قانونی و از دست رفتن زمان و هزینه شود.

مسیرهای حقوقی مطالبه وجه چک ثبت نشده (پس از عدم پرداخت بانکی)

هنگامی که با یک چک صیادی ثبت نشده مواجه می شوید و بانک از پرداخت وجه آن خودداری می کند، وضعیت حقوقی خاصی پیش می آید. بسته به همکاری یا عدم همکاری صادرکننده چک، دو مسیر کلی برای مطالبه وجه چک ثبت نشده وجود دارد که در ادامه به تفصیل بررسی می شوند.

سناریو ۱: صادرکننده / انتقال دهنده حاضر به همکاری و ثبت چک است

در این سناریو، ساده ترین و سریع ترین راهکار برای دارنده چک، ترغیب صادرکننده یا انتقال دهنده به همکاری و ثبت چک در سامانه صیاد است. مراحل زیر باید طی شود:

1. مراحل درخواست ثبت چک در سامانه صیاد از صادرکننده یا انتقال دهنده: با صادرکننده یا انتقال دهنده چک تماس بگیرید و از او بخواهید تا با مراجعه به سامانه صیاد (از طریق درگاه های بانکی، اپلیکیشن ها یا شعب بانک)، اطلاعات چک را ثبت یا انتقال آن را تأیید کند.
2. مراحل تأیید چک توسط دارنده در سامانه صیاد: پس از ثبت یا تأیید توسط صادرکننده/انتقال دهنده، شما نیز به عنوان دارنده چک باید با ورود به سامانه صیاد، اطلاعات چک را مشاهده و تأیید نمایید.
3. پیگیری مجدد از بانک و امکان برگشت زدن چک به شیوه عادی: پس از ثبت و تأیید کامل در سامانه صیاد، چک شما از یک سند عادی به یک سند تجاری با تمام مزایای قانونی تبدیل می شود. در این مرحله، می توانید مجدداً به بانک مراجعه کرده و در صورت عدم موجودی، درخواست صدور گواهی عدم پرداخت را بدهید و از مسیرهای قانونی (حقوقی، اجرایی ثبتی یا حتی کیفری در صورت شمول شرایط) برای وصول وجه اقدام کنید.

سناریو ۲: صادرکننده / انتقال دهنده حاضر به همکاری نیست یا در دسترس نیست

در صورتی که صادرکننده چک از همکاری برای ثبت در سامانه صیاد امتناع کند یا به هر دلیلی در دسترس نباشد، تنها راهکار باقی مانده، طرح دعوای حقوقی در دادگاه است، زیرا چک در این حالت به عنوان یک سند عادی محسوب می شود.

مراحل گام به گام مطالبه وجه:

1. مراجعه به بانک و دریافت نامه عدم ثبت یا گواهی عدم پرداخت وجه به دلیل عدم ثبت:
   نخستین گام، مراجعه به بانک محال علیه است. از بانک بخواهید نامه ای مبنی بر عدم ثبت چک در سامانه صیاد و خودداری از پرداخت وجه به این دلیل صادر کند. این نامه، مدرکی حیاتی است که اثبات می کند شما برای وصول وجه به بانک مراجعه کرده اید و بانک به دلیل نقص قانونی (عدم ثبت) از پرداخت خودداری کرده است. محتوای این نامه باید به صراحت علت عدم پرداخت را ذکر کند.

2. مشاوره با وکیل متخصص چک صیادی:
   پیگیری حقوقی چک برگشتی ثبت نشده، با توجه به تبدیل آن به سند عادی و از دست رفتن مزایای سند تجاری، پیچیدگی های خاص خود را دارد. مشاوره با یک وکیل متخصص چک صیادی اکیداً توصیه می شود. وکیل می تواند بهترین مسیر قانونی را تشخیص دهد، در تنظیم دادخواست و جمع آوری مدارک لازم شما را یاری کند و از تضییع حقوق شما جلوگیری نماید.

3. تنظیم و ثبت دادخواست حقوقی:

   دادخواست مطالبه وجه باید از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت شود.

   • خواهان و خوانده: در این دعوا، خواهان (دارنده چک) می تواند صرفاً علیه صادرکننده چک اقامه دعوا کند. مسئولیت تضامنی ظهرنویسان و ضامنین که در چک های تجاری وجود دارد، در اینجا مطرح نیست، زیرا چک ماهیت سند عادی پیدا کرده است.
   • خواسته: مطالبه وجه سند عادی (چک ثبت نشده) به همراه خسارات قانونی (مانند تأخیر تأدیه و هزینه های دادرسی).
   • امکان درخواست تأمین خواسته: برای جلوگیری از نقل و انتقال اموال خوانده پیش از صدور حکم، می توانید همزمان درخواست تأمین خواسته کنید. نکته مهم اینجاست که برخلاف چک های تجاری که تأمین خواسته بدون تودیع خسارت احتمالی امکان پذیر است، در مورد چک ثبت نشده (که سند عادی محسوب می شود)، دارنده ملزم به تودیع خسارت احتمالی است که توسط دادگاه تعیین می گردد. این مبلغ معمولاً درصدی از مبلغ خواسته است که تا زمان صدور حکم و اجرای آن نزد صندوق دادگستری می ماند.

4. پیگیری پرونده در دادگاه:
   پس از ثبت دادخواست، پرونده به شعبه مربوطه ارجاع می شود. شما یا وکیل تان باید مدارک لازم (اصل چک، نامه عدم ثبت بانک، مدارک هویتی) را ارائه دهید و در جلسات رسیدگی دادگاه حاضر شوید. دادگاه به اظهارات طرفین گوش داده و اسناد و شواهد را بررسی می کند.

5. صدور حکم و اجرای آن:

   در صورت اثبات حقانیت شما، دادگاه حکم به پرداخت وجه چک و خسارات مربوطه صادر می کند. پس از قطعیت حکم، اگر خوانده از پرداخت وجه خودداری کند، می توانید از طریق اجرای احکام دادگستری اقدام نمایید.

   اجرای حکم شامل مراحل زیر است:

   • درخواست صدور اجراییه.
   • معرفی اموال یا حساب های بانکی خوانده برای توقیف.
   • در صورت شناسایی اموال، توقیف و فروش آنها برای وصول مطالبات.

پیامدهای حقوقی و مالی عدم ثبت چک برای دارنده

عدم ثبت چک در سامانه صیاد، پیامدهای حقوقی و مالی قابل توجهی برای دارنده چک به همراه دارد که آگاهی از آنها برای جلوگیری از ضررهای احتمالی ضروری است. این پیامدها عمدتاً به دلیل تبدیل ماهیت چک از یک سند تجاری با امتیازات خاص به یک سند عادی است.

فقدان مزایای اسناد تجاری

هنگامی که اعتبار چک ثبت نشده در سامانه صیاد تایید نشود، دارنده آن از مزایای مهمی که اسناد تجاری (مانند چک های ثبت شده) از آن برخوردارند، محروم می گردد:

• عدم امکان طرح شکایت کیفری چک برگشتی: یکی از قوی ترین اهرم های فشار بر صادرکننده چک، امکان طرح شکایت کیفری در صورت برگشت خوردن چک است. اما برای چک های ثبت نشده، این امکان وجود ندارد، زیرا قانونگذار صرفاً برای چک های ثبت شده در سامانه صیاد، جنبه کیفری قائل شده است. این امر به شدت قدرت وصول مطالبات دارنده را کاهش می دهد.
• عدم مسئولیت تضامنی ظهرنویسان و ضامنین: در چک های تجاری، تمام امضاکنندگان (صادرکننده، ظهرنویسان، ضامنین) به صورت تضامنی مسئول پرداخت وجه چک هستند. این به معنای آن است که دارنده می تواند برای وصول وجه به هر یک از آنها رجوع کند. اما در مورد چک ثبت نشده، چون سند عادی محسوب می شود، دعوا صرفاً علیه صادرکننده اصلی قابل طرح است و امکان مطالبه از ظهرنویسان و ضامنین وجود ندارد. این موضوع، گزینه های دارنده را برای وصول مطالبات محدود می کند.
• ضرورت تودیع خسارت احتمالی برای تقاضای تأمین خواسته: در دعوای مربوط به چک های ثبت شده، دارنده می تواند بدون تودیع خسارت احتمالی، تقاضای تأمین خواسته (توقیف اموال خوانده) کند. اما برای تأمین خواسته چک ثبت نشده (که سند عادی است)، دارنده باید مبلغی را به عنوان خسارت احتمالی نزد دادگستری تودیع کند تا بتواند اموال خوانده را توقیف نماید. این امر می تواند بار مالی اضافی برای دارنده ایجاد کند.
• افزایش طول مدت و پیچیدگی فرآیند وصول مطالبات: پیگیری وصول وجه از طریق دعوای حقوقی سند عادی، معمولاً زمان برتر و پیچیده تر از پیگیری چک های ثبت شده از طریق اجراییه ثبتی یا شکایت کیفری است. این فرآیند ممکن است شامل چندین جلسه دادگاه و مراحل طولانی تر اجرای حکم باشد.

بر اساس تبصره ۱ ماده ۲۱ قانون صدور چک، بانک ها از پرداخت وجه چک های صیادی که مالکیت آنها در سامانه صیاد ثبت نشده باشد، خودداری می کنند و این چک ها مزایای اسناد تجاری را نخواهند داشت.

جنبه های مالی

علاوه بر پیامدهای حقوقی، عدم ثبت چک می تواند جنبه های مالی منفی نیز برای دارنده داشته باشد:

• هزینه های دادرسی و وکالت بیشتر: با توجه به طولانی تر و پیچیده تر بودن فرآیند پیگیری حقوقی چک ثبت نشده، هزینه های دادرسی و حق الوکاله وکیل نیز معمولاً بیشتر خواهد بود. این در حالی است که در چک های ثبت شده، در برخی موارد با سرعت بیشتری می توان به نتیجه رسید و هزینه ها را کاهش داد.
• از دست رفتن فرصت های مالی: طولانی شدن فرآیند وصول مطالبات، می تواند به از دست رفتن فرصت های مالی برای دارنده چک منجر شود، به خصوص اگر دارنده به وجه چک برای فعالیت های اقتصادی خود نیاز مبرم داشته باشد.

در مجموع، پیامدهای عدم ثبت چک در سامانه صیاد نشان می دهد که دقت در معاملات و اطمینان از ثبت صحیح چک، از اهمیت بالایی برخوردار است و می تواند از بروز مشکلات حقوقی و مالی جدی در آینده پیشگیری کند.

پیشگیری: چگونه از دریافت چک صیادی ثبت نشده جلوگیری کنیم؟ (ضروری ترین بخش)

برای جلوگیری از مشکلات حقوقی و مالی ناشی از دریافت چک صیادی ثبت نشده، آگاهی و دقت در زمان دریافت چک از اهمیت حیاتی برخوردار است. رعایت قانون طلایی در معاملات چکی، می تواند از بروز بسیاری از این مسائل پیشگیری کند.

قانون طلایی: هرگز چک صیادی را بدون اطمینان از ثبت کامل آن در سامانه صیاد دریافت و تأیید نکنید.

این یک اصل بنیادین است که هر فرد یا کسب وکاری که با چک صیادی سر و کار دارد، باید آن را جدی بگیرد. قبل از پذیرش نهایی یک چک صیادی، باید اطمینان حاصل کنید که تمام مراحل ثبت آن در سامانه صیاد به درستی انجام شده است. صرف دریافت برگه فیزیکی چک کافی نیست و نباید آن را بدون استعلام و تایید در سامانه، معتبر پنداشت.

مراحل استعلام و تأیید:

برای اطمینان از ثبت صحیح چک و جلوگیری از دریافت چک صیادی ثبت نشده، مراحل زیر را به دقت انجام دهید:

1. استفاده از اپلیکیشن های موبایل بانک یا سامانه صیاد بانک مرکزی:

   اکثر بانک ها و همچنین بانک مرکزی، اپلیکیشن ها و سامانه هایی را برای استعلام و تأیید چک های صیادی ارائه کرده اند. پس از دریافت چک، بلافاصله از طریق یکی از این ابزارها، شناسه یکتای ۱۶ رقمی چک را وارد کرده و وضعیت آن را استعلام کنید.

   • اپلیکیشن های موبایل بانک: بسیاری از بانک ها امکان ثبت، انتقال و تأیید چک صیادی را در اپلیکیشن های موبایل بانک خود فراهم کرده اند.
   • سامانه صیاد بانک مرکزی: این سامانه نیز به شما امکان می دهد تا از وضعیت چک (صادر شده، ثبت شده، تأیید شده، برگشت خورده و …) مطلع شوید.
2. بررسی شناسه یکتای چک:

   اطمینان حاصل کنید که شناسه یکتای درج شده روی برگه چک با شناسه استعلام شده در سامانه یکسان است و هیچ مغایرتی وجود ندارد. این شناسه، هویت اصلی چک در سامانه صیاد محسوب می شود.

3. تأیید اطلاعات چک توسط گیرنده بلافاصله پس از دریافت:

   پس از اطمینان از ثبت چک توسط صادرکننده، شما به عنوان گیرنده چک، باید بلافاصله اطلاعات چک (مبلغ، تاریخ، نام صادرکننده و گیرنده) را در سامانه صیاد بررسی و تأیید کنید. تا زمانی که گیرنده چک را تأیید نکند، فرآیند ثبت کامل نشده و چک همچنان در وضعیت ثبت نشده باقی خواهد ماند.

عبارت کارسازی این چک منوط به ثبت صدور، دریافت و انتقال آن در سامانه صیاد است که روی برگه های چک صیادی جدید درج شده است، هشداری جدی برای دارندگان چک محسوب می شود.

این عبارت به روشنی بیانگر اهمیت و الزام ثبت چک در سامانه است. لذا، دقت به این نکته و رعایت مراحل پیشگیری، از بروز مشکلات جدی و نیاز به پیگیری های حقوقی پیچیده در آینده جلوگیری خواهد کرد.

مدارک لازم برای پیگیری حقوقی چک ثبت نشده

همانطور که پیش تر ذکر شد، پیگیری حقوقی چک ثبت نشده مستلزم طی کردن یک مسیر مشخص در مراجع قضایی است. برای تسهیل این فرآیند و افزایش شانس موفقیت در دعوای حقوقی، جمع آوری و ارائه مدارک صحیح و کامل از اهمیت بسزایی برخوردار است. در ادامه، مدارک لازم به صورت یک جدول کاربردی ارائه شده است:

نوع مدرک	توضیحات	ضرورت
اصل برگه چک (ثبت نشده)	برگه فیزیکی چکی که توسط صادرکننده امضا و به شما تحویل شده و در سامانه صیاد ثبت نشده است.	اساسی
نامه یا گواهی بانک مبنی بر عدم ثبت و عدم کارسازی	مدرکی که بانک پس از مراجعه شما و امتناع از پرداخت وجه به دلیل عدم ثبت در سامانه صیاد، صادر می کند. این گواهی باید علت دقیق عدم پرداخت را ذکر کند.	اساسی
کارت ملی دارنده چک	جهت احراز هویت شما به عنوان دارنده قانونی چک در مراجع قضایی.	ضروری
وکالت نامه (در صورت داشتن وکیل)	در صورتی که پیگیری امور حقوقی را به وکیل متخصص چک صیادی واگذار کرده اید، ارائه وکالت نامه رسمی الزامی است.	در صورت وجود وکیل
فرم تکمیل شده دادخواست حقوقی	فرم رسمی دادخواست که از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی تکمیل و ثبت می شود و شامل مشخصات خواهان، خوانده، خواسته و مستندات است.	اساسی
نتیجه استعلام از سامانه صیاد	مدرکی مبنی بر اینکه چک مورد نظر در سامانه صیاد ثبت نشده است. این مدرک می تواند از طریق اپلیکیشن های بانکی یا سامانه بانک مرکزی تهیه شود. (اختیاری اما مفید برای تقویت دلایل)	تقویت کننده

جمع آوری دقیق این مدارک و ارائه آن ها به همراه دادخواست، گامی اساسی برای آغاز و پیشبرد مؤثر دعوای حقوقی مطالبه وجه چک ثبت نشده محسوب می شود.

هزینه های مرتبط با شکایت از چک ثبت نشده

اقدام حقوقی برای مطالبه وجه چک ثبت نشده، همچون هر دعوای قضایی دیگری، شامل هزینه هایی است که دارنده چک باید از آن ها مطلع باشد. آگاهی از این هزینه ها به برنامه ریزی مالی و تصمیم گیری آگاهانه تر کمک می کند.

هزینه های دادرسی

هزینه دادرسی، مبلغی است که بابت ثبت و رسیدگی به پرونده در دادگاه پرداخت می شود. این هزینه بر اساس درصدی از مبلغ خواسته (مبلغ چک) و مطابق با تعرفه قوه قضائیه محاسبه می گردد. در دعاوی حقوقی، هرچه مبلغ خواسته بالاتر باشد، درصد و در نتیجه، مبلغ هزینه دادرسی نیز بیشتر خواهد بود. این هزینه در ابتدای ثبت دادخواست پرداخت می شود.

حق الوکاله وکیل

اگر برای پیگیری پرونده خود از یک وکیل متخصص چک صیادی کمک بگیرید، باید حق الوکاله وکیل را نیز در نظر داشته باشید. حق الوکاله می تواند به صورت توافقی میان موکل و وکیل تعیین شود، یا بر اساس تعرفه مصوب کانون وکلای دادگستری محاسبه گردد. استفاده از وکیل، اگرچه یک هزینه اضافی است، اما با توجه به پیچیدگی های حقوقی چک صیادی ثبت نشده و تبدیل آن به سند عادی، می تواند به سرعت بخشیدن به روند پرونده و افزایش احتمال موفقیت کمک شایانی کند.

هزینه های جانبی احتمالی

علاوه بر موارد فوق، ممکن است هزینه های جانبی دیگری نیز در طول فرآیند دادرسی و اجرای حکم ایجاد شود که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• هزینه کارشناسی: در برخی موارد، برای بررسی صحت امضا، تاریخ یا سایر جزئیات چک، دادگاه ممکن است نیاز به نظر کارشناس رسمی دادگستری داشته باشد که هزینه آن بر عهده طرفین یا خواهان خواهد بود.
• هزینه های ابلاغ: شامل هزینه های مربوط به ارسال اوراق قضایی به طرفین دعوا.
• هزینه های کپی برابر اصل: برای ارائه کپی مدارک به مراجع قضایی.
• هزینه تأمین خواسته: در صورتی که دارنده چک بخواهد از طریق تأمین خواسته اموال صادرکننده را توقیف کند، ملزم به تودیع خسارت احتمالی است که مبلغ آن توسط دادگاه تعیین می شود.

با وجود این هزینه ها، صرف آن ها در مقایسه با ارزشی که از طریق وصول مطالبات به دست می آید، معمولاً قابل توجیه است. برنامه ریزی دقیق برای تأمین این هزینه ها می تواند به دارنده چک کمک کند تا با آرامش خاطر بیشتری مسیر قانونی را طی کند.

نتیجه گیری

برگشت زدن چک ثبت نشده در سامانه صیاد، با توجه به قانون جدید صدور چک، به معنای سنتی آن امکان پذیر نیست و بانک ها از صدور گواهی عدم پرداخت مرسوم برای این گونه چک ها خودداری می کنند. این بدان معناست که ماهیت حقوقی چنین چکی از یک سند تجاری به یک سند عادی تغییر می یابد و دارنده برای مطالبه وجه آن، باید از مسیرهای حقوقی مرتبط با اسناد عادی اقدام کند. مهمترین پیامد این تغییر ماهیت، از دست رفتن مزایای قابل توجهی نظیر امکان طرح شکایت کیفری، مسئولیت تضامنی ظهرنویسان و ضامنین و ضرورت تودیع خسارت احتمالی برای تأمین خواسته است.

برای پیگیری مطالبات ناشی از چک صیادی ثبت نشده، دارنده می تواند ابتدا با صادرکننده برای ثبت چک در سامانه صیاد همکاری کند. در صورت عدم همکاری، تنها راهکار موجود، طرح دعوای حقوقی در دادگاه به عنوان یک سند عادی است که مراحل آن شامل دریافت نامه عدم ثبت از بانک، تنظیم و ثبت دادخواست حقوقی و پیگیری در مراجع قضایی است. هزینه های مرتبط با این فرآیند نیز شامل دادرسی، حق الوکاله و سایر هزینه های جانبی خواهد بود.

آگاهی از قوانین و مقررات جدید چک، دقت در هنگام دریافت چک صیادی و اطمینان از ثبت و تأیید آن در سامانه صیاد، بهترین راهکار برای پیشگیری از بروز مشکلات حقوقی و مالی است. در صورتی که با چنین وضعیتی مواجه شدید، مشورت با یک وکیل متخصص چک صیادی می تواند به شما در انتخاب صحیح ترین مسیر قانونی و احقاق حقوق خود یاری رساند و از اتلاف زمان و انرژی جلوگیری کند.