چک صیادی ثبت نشده قابل انتقال است

چک صیادی ثبت نشده به مفهوم «انتقال تجاری» و ایجاد مسئولیت تضامنی برای ظهرنویسان، قابلیت انتقال ندارد. این بدان معناست که صرف تحویل فیزیکی برگه چک بدون ثبت در سامانه صیاد، تعهدات تجاری ناشی از ظهرنویسی را ایجاد نمی کند. سامانه صیاد با هدف افزایش شفافیت و امنیت در معاملات چک، الزامات جدیدی را برای صدور، دریافت و انتقال چک های صیادی وضع کرده است. عدم رعایت این الزامات، پیامدهای حقوقی و مالی جدی برای تمامی ذی نفعان، از صادرکننده تا دارنده نهایی، به همراه دارد. درک دقیق این مقررات برای فعالان اقتصادی و عموم مردم از اهمیت بالایی برخوردار است.

چک صیادی به عنوان ابزاری نوین در نظام پرداخت کشور، با هدف ارتقاء امنیت و اعتبار مبادلات، از طریق سامانه یکپارچه هوشمندسازی و مدیریت یکپارچه چک (صیاد) معرفی شده است. فلسفه اصلی این تحول، مقابله با معضل صدور چک های بلامحل، تسهیل فرایند وصول مطالبات و افزایش اعتماد عمومی به چک به عنوان یک سند تجاری معتبر است. در این راستا، تمامی مراحل مرتبط با چک، از صدور و دریافت تا انتقال، می بایست در این سامانه به ثبت برسد. این الزام، تغییرات بنیادینی در ماهیت و نحوه کارکرد چک ایجاد کرده است، به طوری که عدم ثبت اطلاعات در سامانه صیاد، می تواند اعتبار و جایگاه حقوقی چک را به شدت تحت تأثیر قرار دهد.

با توجه به اهمیت روزافزون چک صیادی در مبادلات مالی، سوالات متعددی در خصوص اعتبار و قابلیت انتقال آن در شرایط عدم ثبت در سامانه صیاد مطرح می شود. این مقاله به صورت جامع و تحلیلی، پیامدهای حقوقی و عملی عدم ثبت چک صیادی را برای تمامی ذی نفعان بررسی کرده و راهکارهای قانونی موجود برای مواجهه با این چالش ها را ارائه می دهد. هدف نهایی، افزایش آگاهی عمومی و تخصصی نسبت به الزامات قانونی چک صیادی و پیشگیری از بروز مشکلات حقوقی و مالی ناخواسته است.

مفهوم چک صیادی ثبت نشده: تعریفی دقیق از وضعیت حقوقی

چک صیادی ثبت نشده به چکی اطلاق می شود که اطلاعات مربوط به صدور اولیه آن توسط صادرکننده در سامانه صیاد ثبت نشده باشد یا در صورت ثبت اولیه، مراحل انتقال آن به اشخاص دیگر در این سامانه به درستی انجام نگرفته باشد. این وضعیت، چک را از ویژگی های اصلی یک سند تجاری که در قانون تجارت و قانون جدید صدور چک برای آن پیش بینی شده، محروم می سازد. در واقع، هدف از راه اندازی سامانه صیاد، ایجاد شفافیت کامل در زنجیره مالکیت چک و مسئولیت های ناشی از آن بوده است.

پیش از اصلاح قانون صدور چک در سال ۱۳۹۷ و متعاقباً اجرای کامل سامانه صیاد در سال ۱۴۰۰، چک یک سند تجاری محسوب می شد که قابلیت پشت نویسی (ظهرنویسی) و انتقال فیزیکی آن، بدون نیاز به ثبت در سیستمی متمرکز، وجود داشت. مسئولیت تضامنی ظهرنویسان نیز از اصول بنیادین حقوق تجارت در این حوزه به شمار می رفت. اما با ظهور چک های صیادی و الزامات قانونی جدید، وضعیت به کلی دگرگون شد. امروزه، اعتبار یک چک صیادی ثبت شده به ثبت آن در سامانه صیاد وابسته است و بدون این ثبت، چک از ماهیت «سند تجاری» خارج شده و به یک «سند عادی» تنزل پیدا می کند.

این تمایز بنیادین میان چک های صیادی ثبت شده و ثبت نشده، از آنجا ناشی می شود که قانون گذار با هدف جلوگیری از سوءاستفاده ها و افزایش امنیت اقتصادی، تمامی مراحل حیات یک چک را تحت نظارت سامانه صیاد قرار داده است. بنابراین، هرگونه عملیات مرتبط با چک، اعم از صدور، دریافت، و انتقال چک صیادی بدون ثبت، فاقد اثر قانونی کامل خواهد بود و پیامدهای حقوقی خاصی را به دنبال دارد. در نتیجه، دارنده چنین چکی نمی تواند از مزایای خاص اسناد تجاری مانند امکان طرح دعوای کیفری یا استفاده از مزایای اجرای ثبت بهره مند شود.

پاسخ صریح به سوال: آیا چک صیادی ثبت نشده قابل انتقال است؟

پاسخ قاطع به این سوال این است که خیر، چک صیادی ثبت نشده به مفهوم «انتقال تجاری» و ایجاد مسئولیت تضامنی ظهرنویسان، قابل انتقال نیست. این یک نکته حقوقی بسیار مهم است که بسیاری از افراد در معاملات روزمره خود ممکن است از آن غافل باشند.

بر اساس ماده ۲۱ مکرر قانون صدور چک (اصلاحی ۱۴۰۰)، مقرر گردیده است که: چک صرفاً در وجه گیرنده اولیه صادر و قابلیت انتقال از طریق ظهرنویسی در سامانه صیاد را دارد. این ماده به صراحت بیان می کند که پشت نویسی بر روی برگه چک، به تنهایی، اثر حقوقی ظهرنویسی تجاری را ایجاد نمی کند. برای اینکه انتقال یک چک صیادی معتبر و دارای اثرات تجاری باشد، می بایست مراحل نحوه ثبت انتقال چک در سامانه صیاد به طور کامل و صحیح انجام شود. این مراحل شامل ثبت مشخصات منتقل کننده و منتقل الیه و تأیید نهایی توسط دارنده جدید در سامانه صیاد است.

بنابراین، صرف تحویل فیزیکی برگه چک صیادی به دیگری، حتی اگر بر روی آن پشت نویسی سنتی نیز صورت گرفته باشد، به معنای انتقال حقوقی آن در چارچوب یک سند تجاری نیست. چنین عملی، حداکثر می تواند به عنوان یک انتقال عادی یا انتقال حقوقی در نظر گرفته شود که صرفاً ادعای دارنده جدید بر مبلغ مندرج در چک را در قالب یک سند عادی اثبات می کند. در این حالت، چک از ویژگی های یک سند تجاری همچون قابلیت واخواست، مسئولیت تضامنی ظهرنویسان و امکان پیگیری کیفری محروم می شود.

تفاوت اساسی میان انتقال تجاری و انتقال عادی در این است که در انتقال تجاری، چک به عنوان یک سند خاص، تعهدات و مسئولیت های تضامنی را برای تمامی امضاکنندگان (صادرکننده و ظهرنویسان) ایجاد می کند و دارنده می تواند به هر یک از آن ها برای وصول وجه چک مراجعه کند. اما در انتقال عادی، چک تنها به عنوان دلیلی بر وجود یک طلب معمولی میان طرفین (صادرکننده و دارنده اولیه، یا منتقل کننده و منتقل الیه) تلقی شده و فقط قابلیت مطالبه وجه از صادرکننده اصلی را دارد. این موضوع، اعتبار چک صیادی ثبت نشده را به شدت کاهش داده و مسیر وصول آن را دشوارتر می سازد.

بر اساس قانون جدید صدور چک، هرگونه انتقال چک صیادی می بایست در سامانه صیاد به ثبت برسد. عدم ثبت انتقال، به معنای عدم اعتبار تجاری چک و عدم ایجاد مسئولیت تضامنی برای ظهرنویسان است.

پیامدهای انتقال چک صیادی ثبت نشده برای ذی نفعان

عدم ثبت صحیح چک صیادی در مراحل صدور یا انتقال، پیامدهای حقوقی و مالی گسترده ای برای تمامی افراد درگیر در چرخه چک به دنبال دارد. این پیامدها، ماهیت و قدرت اجرایی چک را تغییر داده و ریسک های قابل توجهی را به معاملات تحمیل می کنند.

برای صادرکننده چک

صادرکننده چکی که در سامانه صیاد ثبت نشده، همچنان مدیون اصلی وجه چک باقی می ماند. اگرچه دارنده چک نمی تواند از طریق بانک آن را وصول یا برگشت بزند، اما صادرکننده در قبال دارنده جدید (که چک را به صورت عادی دریافت کرده) مسئول پرداخت وجه است. علاوه بر این، عدم ثبت صدور یا تسویه چک های صیادی در سامانه، می تواند منجر به اعمال محدودیت های قانونی برای صادرکننده شود. به عنوان مثال، در صورتی که تعداد معینی از چک های صادرکننده بدون ثبت در سامانه باقی بمانند یا برگشت بخورند، بانک مرکزی ممکن است از صدور دسته چک جدید برای وی خودداری کند یا محدودیت هایی در خدمات بانکی او ایجاد نماید. این موضوع، مستقیماً به عواقب عدم ثبت چک صیادی برای صادرکننده بازمی گردد و بر رتبه اعتباری او تأثیر منفی می گذارد.

برای منتقل کننده (فردی که چک را به دیگری می دهد)

در صورتی که فردی یک چک صیادی ثبت نشده را به دیگری تحویل دهد و این انتقال در سامانه صیاد به ثبت نرسد، آن فرد به عنوان ظهرنویس تجاری چک مسئولیت تضامنی نخواهد داشت. به عبارت دیگر، دارنده جدید چک نمی تواند از او به عنوان ظهرنویس، مطالبه وجه چک را در چارچوب قانون چک انجام دهد. مسئولیت منتقل کننده تنها در چارچوب رابطه قراردادی یا بدهکاری عادی با دارنده جدید قابل طرح است و ارتباطی به مسئولیت های ناشی از یک سند تجاری ندارد. این موضوع، ریسک قابل توجهی را برای دارنده جدید ایجاد می کند، زیرا حلقه مسئولیت های تضامنی که یکی از مزایای اصلی چک به عنوان سند تجاری بود، شکسته می شود. مسئولیت ظهرنویس چک ثبت نشده به یک مسئولیت عادی مدنی محدود می گردد.

برای دارنده جدید (فردی که چک ثبت نشده را دریافت می کند)

پیامدهای عدم ثبت چک در سامانه صیاد برای دارنده جدید چک به مراتب جدی تر و گسترده تر است:

• عدم امکان وصول وجه از بانک: دارنده چک ثبت نشده نمی تواند برای وصول وجه آن به بانک مراجعه کند. بانک ها بر اساس ماده ۲۱ مکرر قانون صدور چک، مکلفند از پرداخت وجه چنین چک هایی خودداری نمایند.
• عدم امکان طرح شکایت کیفری: یکی از مزایای اصلی چک های معتبر، امکان طرح شکایت کیفری در صورت بلامحل بودن آن بود. اما برای چک صیادی ثبت نشده، امکان طرح شکایت حقوقی بابت چک صیادی ثبت نشده در مراجع کیفری وجود ندارد، زیرا این چک از نظر قانون، ماهیت کیفری خود را از دست می دهد.
• عدم امکان استفاده از طریق اجرای ثبت: چک های ثبت شده و برگشتی، از مسیر اجرای ثبت نیز قابل پیگیری هستند که فرایند وصول را تسریع می بخشد. اما چک صیادی ثبت نشده از این امتیاز نیز محروم است.
• عدم امکان مراجعه به منتقل کننده (ظهرنویس) به عنوان مسئول تضامنی: همانطور که پیشتر گفته شد، به دلیل عدم ثبت انتقال در سامانه صیاد، مسئولیت تضامنی ظهرنویسان ساقط می شود. بنابراین دارنده جدید نمی تواند از منتقل کننده قبلی به عنوان ظهرنویس تجاری، وجه چک را مطالبه کند.
• تنزل به سند عادی: چک صیادی ثبت نشده صرفاً به عنوان یک سند عادی اثبات کننده طلب از صادرکننده اصلی محسوب می شود. این به معنای آن است که دارنده برای وصول وجه، باید از طریق مراجع حقوقی و با ارائه دادخواست مطالبه وجه چک ثبت نشده اقدام کند که فرایندی زمان برتر و پیچیده تر است.

این تفاوت ها، ضرورت هوشیاری و آگاهی کامل از الزامات سامانه صیاد را در تمامی معاملات با چک صیادی دوچندان می سازد.

راهکارهای قانونی برای مطالبه وجه چک صیادی ثبت نشده

با توجه به توضیحات ارائه شده در خصوص عدم اعتبار تجاری چک صیادی ثبت نشده، وصول وجه این دسته از چک ها مستلزم طی کردن مسیرهای حقوقی خاصی است. دارنده چک نباید تصور کند که این چک به کلی فاقد ارزش است، بلکه ارزش آن از سند تجاری به سند عادی تنزل یافته و لذا راهکار پیگیری آن نیز متفاوت خواهد بود.

مراجعه به صادرکننده و درخواست ثبت

ساده ترین و مؤثرترین راه حل در مواجهه با چک صیادی ثبت نشده، مراجعه به صادرکننده آن و درخواست برای ثبت چک در سامانه صیاد است. اگر چک به کلی صادر نشده باشد، صادرکننده باید ابتدا آن را در سامانه صیاد به نام دارنده فعلی ثبت کند. اگر چک صادر شده ولی انتقال آن به دارنده فعلی ثبت نشده باشد، صادرکننده می تواند (پس از هماهنگی با دارنده اول) آن را به نام دارنده فعلی ثبت کند و سپس دارنده جدید می بایست این انتقال را در سامانه صیاد تأیید نماید. مراحل این فرایند به شرح زیر است:

1. ثبت اولیه چک: صادرکننده با مراجعه به سامانه صیاد (از طریق برنامک های موبایل بانک، اینترنت بانک یا اپلیکیشن های پرداخت مجاز) اطلاعات چک شامل مبلغ، تاریخ سررسید و مشخصات گیرنده را ثبت می کند.
2. تأیید توسط دارنده: دارنده (گیرنده) اولیه چک می بایست با ورود به سامانه صیاد، اطلاعات ثبت شده را بررسی و تأیید نماید.
3. انتقال چک: در صورت نیاز به انتقال به شخص ثالث، دارنده فعلی باید با ورود به سامانه صیاد، گزینه انتقال چک را انتخاب و مشخصات فرد جدید را ثبت کند.
4. تأیید انتقال توسط دارنده جدید: فردی که چک به او منتقل شده، می بایست با مراجعه به سامانه، این انتقال را تأیید کند.

با انجام صحیح این مراحل، چک صیادی ثبت شده و دارنده می تواند برای وصول آن از طریق بانک یا در صورت برگشت خوردن، از طریق مراجع قضایی (کیفری یا حقوقی) اقدام کند.

اقدام از طریق دادخواست حقوقی

در صورتی که صادرکننده چک صیادی ثبت نشده از ثبت یا تأیید آن در سامانه صیاد خودداری کند یا به هر دلیل دیگری امکان ثبت آن فراهم نباشد، دارنده چک چاره ای جز پیگیری از طریق مراجع قضایی حقوقی ندارد. در این حالت، چک صیادی ثبت نشده به عنوان یک سند عادی محسوب می شود که صرفاً اثبات کننده وجود یک طلب از صادرکننده است. مراحل اقدام حقوقی به شرح زیر است:

1. تنظیم دادخواست: دارنده چک می بایست به یکی از دفاتر خدمات قضایی الکترونیک مراجعه کرده و دادخواستی با موضوع مطالبه وجه و خسارت تأخیر تأدیه علیه صادرکننده چک تنظیم نماید. در متن دادخواست باید به صراحت اشاره شود که چک، به دلیل عدم ثبت در سامانه صیاد، فاقد اعتبار تجاری است و صرفاً به عنوان یک سند عادی برای اثبات طلب مورد استناد قرار می گیرد.
2. ارائه مدارک: همراه با دادخواست، اصل برگه چک صیادی ثبت نشده و کپی مدارک هویتی دارنده باید ارائه شود.
3. تعیین مرجع قضایی:
   • اگر مبلغ چک تا ۲۰ میلیون تومان باشد، دادخواست به شورای حل اختلاف ارجاع می شود.
   • اگر مبلغ چک بین ۲۰ میلیون تومان تا ۱۰۰ میلیون تومان باشد، دادخواست به شورای حل اختلاف ارجاع می شود.
   • اگر مبلغ چک بیش از ۱۰۰ میلیون تومان باشد، دادخواست به دادگاه حقوقی صالح (معمولاً دادگاه محل اقامت صادرکننده یا محل صدور چک) ارجاع داده خواهد شد.
4. پیگیری قضایی: پس از ثبت دادخواست و ارجاع به مرجع قضایی، وقت رسیدگی تعیین می شود. در جلسه دادرسی، دارنده چک (خواهان) باید با ارائه دلایل و مدارک، وجود طلب خود را از صادرکننده (خوانده) اثبات نماید.
5. حکم دادگاه: در صورت احراز صحت ادعای خواهان، دادگاه حکم به پرداخت وجه چک و همچنین خسارت تأخیر تأدیه (از تاریخ سررسید یا تاریخ مطالبه تا تاریخ پرداخت) صادر می کند.

نکته مهم: در این مسیر حقوقی، دعوا فقط علیه صادرکننده چک قابل طرح است و به دلیل عدم ایجاد مسئولیت تضامنی، نمی توان علیه ظهرنویسان احتمالی (انتقال دهندگان قبلی) اقامه دعوا کرد.

نمونه دادخواست مطالبه وجه چک صیادی ثبت نشده (راهنما)

برای سهولت در درک نحوه تنظیم دادخواست، در ادامه یک نمونه کلی ارائه می شود. توجه داشته باشید که این صرفاً یک راهنما بوده و برای تنظیم دادخواست دقیق، مشاوره با وکیل ضروری است:

«ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی [یا شورای حل اختلاف] شهرستان [نام شهرستان] با سلام و احترام،
احتراماً به استحضار می رساند اینجانب [نام و نام خانوادگی خواهان] فرزند [نام پدر خواهان] به کد ملی [کد ملی خواهان] و به نشانی [نشانی کامل خواهان]، به موجب یک فقره چک صیادی ثبت نشده به شماره سریال [شماره سریال چک] و شناسه صیادی [شناسه صیادی چک]، مورخ [تاریخ سررسید چک] به مبلغ [مبلغ چک به حروف و عدد] ریال، از خوانده محترم آقای/خانم [نام و نام خانوادگی خوانده] فرزند [نام پدر خوانده] به کد ملی [کد ملی خوانده] و به نشانی [نشانی کامل خوانده]، طلبکار می باشم.
نظر به اینکه چک فوق الذکر در سامانه صیاد ثبت نگردیده و قابلیت وصول از طریق بانک و یا پیگیری کیفری را ندارد، این سند صرفاً به عنوان یک سند عادی مدنی، دال بر وجود طلب اینجانب از خوانده محترم می باشد.
لذا با تقدیم این دادخواست، مستنداً به ماده ۳۰۷ قانون تجارت و مواد ۱۹۸ و ۵۱۵ و ۵۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی، تقاضای صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت مبلغ [مبلغ چک به حروف و عدد] ریال بابت اصل خواسته به همراه خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ سررسید چک لغایت زمان اجرای حکم، و همچنین پرداخت کلیه خسارات دادرسی (شامل هزینه دادرسی، حق الوکاله وکیل و سایر موارد) مورد استدعاست.
ضمائم: ۱. اصل و کپی مصدق چک صیادی ۲. کپی مدارک هویتی خواهان [و سایر مدارک مرتبط] با تشکر و احترام،
[امضای خواهان]»

تأکید می شود که در هر صورت، برای حصول بهترین نتیجه، دریافت مشاوره حقوقی تخصصی از وکلا و کارشناسان حقوقی با تجربه در زمینه قانون چک، قویاً توصیه می شود.

نکات مهم و اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از مشکلات

پیشگیری همواره بهتر از درمان است، به خصوص در مورد ابزارهای مالی حساسی مانند چک صیادی که الزامات قانونی جدید و پیچیده ای دارند. رعایت نکات زیر می تواند به شما در جلوگیری از بروز مشکلات ناشی از چک صیادی ثبت نشده کمک کند:

همیشه پیش از دریافت یا قبول چک صیادی، از ثبت آن اطمینان حاصل کنید

این مهم ترین گام پیشگیرانه است. هیچ گاه چک صیادی را بدون اطمینان از ثبت کامل و صحیح آن در سامانه صیاد نپذیرید. این کار از بروز بسیاری از چالش های حقوقی و مالی بعدی جلوگیری می کند. لازم است هم مشخصات صادرکننده و گیرنده و هم مبلغ و تاریخ سررسید چک در سامانه ثبت و توسط شما تأیید شده باشد.

معرفی روش های استعلام وضعیت چک صیادی

برای اطمینان از ثبت چک، می توانید از روش های زیر استفاده کنید:

1. وب سایت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران: سامانه صیاد بانک مرکزی (www.cbi.ir) امکان استعلام وضعیت چک را با وارد کردن شناسه ۱۶ رقمی صیادی فراهم می کند.
2. اپلیکیشن های موبایل بانک: تمامی بانک های عامل، امکانات مربوط به ثبت و استعلام چک صیادی را در اپلیکیشن های موبایل بانک خود گنجانده اند. با ورود به بخش صیاد، می توانید وضعیت چک را مشاهده و تأیید کنید.
3. اینترنت بانک: مشابه موبایل بانک، از طریق پنل اینترنت بانک خود نیز می توانید به سامانه صیاد متصل شده و وضعیت چک ها را پیگیری نمایید.
4. اپلیکیشن های پرداخت مجاز: برخی از اپلیکیشن های پرداخت مورد تأیید بانک مرکزی، نیز این امکان را برای کاربران فراهم کرده اند. (مانند ۷۲۴، آپ، ایوا و…).

در هر یک از این روش ها، پس از وارد کردن شناسه صیادی ۱۶ رقمی که روی چک درج شده است، می توانید اطلاعات چک شامل نام صادرکننده، تاریخ، مبلغ و وضعیت ثبت را مشاهده کنید. استعلام وضعیت چک صیادی باید پیش از پذیرش نهایی چک انجام شود.

اهمیت ثبت دقیق و کامل اطلاعات توسط صادرکننده

بر عهده صادرکننده چک است که تمامی اطلاعات مربوط به چک (مبلغ، تاریخ سررسید، نام و کد ملی گیرنده) را به درستی و بدون هیچ اشتباهی در سامانه صیاد ثبت کند. هرگونه مغایرت اطلاعات بین برگه چک و سامانه صیاد، می تواند مشکلات جدی در زمان وصول یا حتی برگشت چک ایجاد کند. این دقت، نقش حیاتی در اعتبار چک صیادی ثبت نشده ایفا می کند.

توصیه به آشنایی کامل با قانون جدید صدور چک

قانون جدید صدور چک، تغییرات گسترده ای در مقررات مربوط به چک ایجاد کرده است. تمامی افرادی که با چک سر و کار دارند، اعم از تجار، بازاریان و عموم مردم، باید از مفاد این قانون آگاهی کافی داشته باشند. عدم آگاهی از این قوانین، می تواند منجر به ضرر و زیان های مالی و حقوقی جبران ناپذیری شود. به خصوص مواردی مانند پشت نویسی چک صیادی جدید که اکنون به ثبت در سامانه صیاد محدود شده است، نیازمند توجه ویژه است.

پرهیز از پذیرش چک های ثبت نشده تحت هر عنوان

به هیچ عنوان نباید چک صیادی را که در سامانه صیاد ثبت نشده است، حتی با وعده ثبت در آینده یا تحت هر عنوان دیگری، قبول کنید. این کار ریسک دریافت یک سند عادی را به جای سند تجاری به شما تحمیل می کند و در صورت بروز مشکل، مسیرهای حقوقی شما را طولانی و دشوار می سازد. برگشت زدن چک صیادی ثبت نشده نیز عملاً از طریق بانک امکان پذیر نیست و فقط می توان از مسیرهای حقوقی طولانی تر پیگیری کرد.

در معاملات، همیشه برگه چک را با اطلاعات ثبت شده در سامانه مطابقت دهید و از عدم وجود هرگونه تناقض اطمینان حاصل کنید. این رویکرد، بهترین تضمین برای امنیت مالی شما در استفاده از چک صیادی است.

وضعیت چک	قابلیت انتقال تجاری	قابلیت وصول از بانک	امکان شکایت کیفری	مسئولیت ظهرنویسان
چک صیادی ثبت شده و تأیید شده	بله (از طریق سامانه صیاد)	بله	بله	تضامنی
چک صیادی ثبت نشده	خیر (فقط انتقال عادی)	خیر	خیر	فقط مسئولیت عادی (غیرتضامنی)

نتیجه گیری

قانون جدید صدور چک و راه اندازی سامانه صیاد، تحولی بنیادین در نظام مبادلات کشور ایجاد کرده است. محوریت این تحول، الزام به ثبت تمامی مراحل صدور، دریافت و به ویژه انتقال چک در سامانه مذکور است. همانطور که به تفصیل بررسی شد، چک صیادی ثبت نشده قابل انتقال تجاری نیست و این عدم ثبت، پیامدهای حقوقی و مالی جدی برای تمامی ذی نفعان به دنبال دارد. چنین چکی از ماهیت سند تجاری خارج شده و صرفاً به عنوان یک سند عادی محسوب می شود که مسیر وصول آن را دشوارتر و محدود به اقامه دعوا علیه صادرکننده اصلی می سازد.

برای جلوگیری از مواجهه با مشکلات ناشی از چک صیادی ثبت نشده، هوشیاری و دقت حداکثری در معاملات ضروری است. همواره پیش از پذیرش هرگونه چک صیادی، از طریق روش های معرفی شده، از ثبت کامل و صحیح آن در سامانه صیاد اطمینان حاصل کنید. در صورت دریافت ناخواسته چک ثبت نشده، بهترین راهکار، اصرار بر ثبت آن توسط صادرکننده و در غیر این صورت، پیگیری حقوقی از طریق تنظیم دادخواست مطالبه وجه در مراجع قضایی است. درک صحیح و کامل از قوانین جدید چک، به عنوان ابزاری قدرتمند، از منافع مالی و حقوقی شما حفاظت خواهد کرد.