چاقی و تاثیر آن بر ضریب هوشی کودکان

دکتر روح الله صدیق، متخصص روانپزشکی با اشاره به نوشتن ۵۱ مقاله درباره ارتباط چاقی در بچه های زیر سن بلوغ، به ویژه دوران ابتدایی، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «این بررسی ها نشان داده که چاقی باعث کاهش هوش (IQ) به مقدار ۵/۲۶ تا ۷/۴۴ نمره می شود که مشابه تبدیل بنز به پراید است و عدد بسیار بزرگی برای هوش به شمار می رود.»

البته کارشناسان تأکید می کنند که این رابطه پیچیده و تحت تأثیر عوامل متعددی است و همه کودکان چاق هم ضریب هوشی پایینی ندارند، اما به طور کلی عوامل مرتبط با چاقی مانند التهاب، تغذیه نامناسب و اختلال در خواب می توانند بر عملکرد شناختی کودکان ازجمله ضریب هوشی آن ها تأثیر بگذارد.

به همین دلیل، پرداختن به این عوامل زودهنگام از طریق تغییرات سبک زندگی سالم و مداخلات می تواند نتایج جسمی و شناختی را بهبود ببخشد. بررسی ۲ مقاله در مجله جهانی چاقی تحت عنوان بررسی چاقی (Obesity Reviews) و وب سایت JAMA Pediatrics چند شاخص اثرگذار چاقی بر کاهش هوش را مطرح می کند که در ادامه می خوانید.

سازوکار های بیولوژیکی

چاقی اغلب باعث التهاب مزمن با درجه پایین می شود که می تواند بر سلامت مغز و رشد شناختی تأثیر بگذارد. چاقی با مقاومت در مقابل انسولین هم مرتبط است که می تواند متابولیسم گلوکز در مغز را مختل کند. مغز برای انرژی به گلوکز متکی است، بنابراین اختلال در این فرایند می تواند عملکرد شناختی را مختل کند. چاقی بــر سطـــوح هورمون هایی مانند لپتین و گرلین تأثیر می گذارد کــه در عملکرد های مغز مانند حافظه و یادگیری نقش دارند.

عوامل روانی و اجتماعی

کودکان چاق ممکن است با انگ قلدری مواجه شوند یا به دلیل شرم از اضافه وزن، خود را از مشارکت های اجتماعی محروم کنند. این موضوع می تواند بر سلامت روان و تمرکز شناختی آن ها تأثیر بگذارد. کودکان چاق عمدتا فعالیت بدنی کمتری دارند و مطالعات نشان داده که تحرک مناسب برای سلامت مغز و رشد شناختی مهم است.

اختلالات خواب

چاقی می تواند الگو های خواب کودکان را مختل کند. خواب ضعیف باعث اختلال در عملکرد های شناختی مانند حافظه، توجه و حل مسئله می شود.

ساختار و عملکرد مغز

برخی مطالعات تصویربرداری عصبی نشان داده اند که چاقی در کودکان با تغییرات در نواحی مغز مانند قشر جلوی مغز که مسئول تصمیم گیری، حل مسئله و کنترل تکانه است، ارتباط دارد.