اختیار زن بعد از ازدواج

پس از جاری شدن صیغه عقد، زن و مرد از نظر قانونی زوجین محسوب می شوند و زن به عنوان زوجه، از حقوق و اختیارات مشخصی برخوردار می گردد. این اختیارات که ریشه در قانون مدنی ایران دارند، ابعاد مختلف زندگی فردی، مالی و اجتماعی زن را تحت تأثیر قرار می دهند و آگاهی از آن ها برای هر دو طرفین ازدواج ضروری است. عدم آگاهی می تواند به سوءتفاهم ها و اختلافات حقوقی منجر شود.

ازدواج در قانون مدنی ایران، به عنوان عقدی تعریف می شود که بر اساس آن، زن و مرد به منظور تشکیل خانواده و زندگی مشترک، با رعایت شرایط و ضوابط شرعی و قانونی، رابطه زوجیت را برقرار می کنند. این رابطه، حقوق و تکالیفی را برای هر یک از زوجین ایجاد می کند که آگاهی از آن ها نه تنها به استحکام بنیان خانواده کمک می کند، بلکه از بروز بسیاری از چالش های احتمالی در مسیر زندگی مشترک جلوگیری می نماید. در ادامه این راهنما، به بررسی دقیق و جامع حقوق و اختیار زن بعد از ازدواج در مراحل مختلف خواهیم پرداخت تا تصویری روشن از جایگاه حقوقی زوجه در نظام حقوقی ایران ارائه شود.

مقدمه: تبیین مفهوم اختیار زن بعد از ازدواج و اهمیت آگاهی حقوقی

فرایند ازدواج، نه تنها یک پیمان عاطفی و اجتماعی، بلکه قراردادی قانونی است که طرفین آن را در قبال یکدیگر متعهد و صاحب حق می سازد. در این میان، اختیار زن بعد از ازدواج، مجموعه ای از حقوق و توانایی های قانونی است که به موجب عقد نکاح برای زوجه تثبیت می شود. این اختیارات، ابعاد گوناگونی از استقلال فردی تا مشارکت در تصمیم گیری های خانوادگی را در بر می گیرد.

آگاهی از این حقوق و اختیارات برای هر دو طرف ازدواج حیاتی است. این آگاهی به زوجین کمک می کند تا با درک صحیح از چارچوب های قانونی، تصمیمات آگاهانه تری اتخاذ کنند، از بروز اختلافات و سوءتفاهم های حقوقی پیشگیری نمایند و در نهایت، بنیانی مستحکم تر برای زندگی مشترک خود بنا نهند. در این راهنما، سعی بر آن است تا تمامی ابعاد حقوقی مربوط به اختیارات زن در زندگی مشترک، از دوران عقد تا پس از شروع زندگی مشترک و نقش شروط ضمن عقد، به صورت جامع و کاربردی مورد تحلیل قرار گیرد.

اختیارات و حقوق زن بلافاصله پس از جاری شدن صیغه عقد (قبل از تمکین خاص)

دوره بلافاصله پس از جاری شدن صیغه عقد و پیش از آغاز زندگی مشترک یا تمکین خاص، مرحله ای حساس و مهم است که زن از حقوق و اختیارات ویژه ای برخوردار است. در این دوره، اگرچه زن و مرد رسماً زوجین محسوب می شوند، اما برخی از تکالیف و وظایف کامل زناشویی هنوز به طور کامل آغاز نشده اند و اختیار زن در دوران عقد متفاوت از دوره پس از شروع زندگی مشترک است.

تعریف عقد و ازدواج از منظر قانون

ازدواج، که در قانون مدنی ایران با عنوان عقد نکاح شناخته می شود، یک قرارداد حقوقی است که با ایجاب و قبول دو نفر (زن و مرد) و با شرایط قانونی خاصی منعقد می شود. این عقد می تواند به صورت دائم یا موقت باشد. پس از جاری شدن صیغه عقد، حتی اگر مراسم عروسی برگزار نشده و زوجین زندگی مشترک زیر یک سقف را آغاز نکرده باشند، رابطه زوجیت برقرار شده و تمامی آثار حقوقی آن شامل مهریه، نفقه و ارث در جای خود ثابت است. در این مرحله، زن به عنوان زوجه شناخته شده و حقوق قانونی او پس از عقد، از جمله حقوق زن بعد از عقد، رسمیت می یابند.

حق حبس: پشتوانه قانونی استقلال اولیه زن

یکی از مهمترین و بارزترین حقوق زن در دوره پس از عقد و قبل از شروع زندگی مشترک، حق حبس است. بر اساس ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی، «زن می تواند تا مهریه او تسلیم نشده، از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد، امتناع کند، مشروط بر اینکه مهریه او حال باشد؛ و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود.» این بدان معناست که زن می تواند تا زمان دریافت کامل مهریه (یا حداقل عندالمطالبه آن)، از تمکین خاص خودداری کند و به منزل مشترک نرود. این حق، یک ابزار قانونی مهم برای تضمین دریافت مهریه و حفظ اختیار زن در دوران عقد است. استفاده از حق حبس، به هیچ وجه باعث سقوط حق نفقه زن نمی شود و شوهر همچنان مکلف به پرداخت نفقه است، مگر اینکه مهریه قسط بندی شده باشد و زن اقساط معوقه را مطالبه کرده باشد.

حق نفقه: تامین مالی در دوران عقد

حق نفقه یکی دیگر از حقوق اساسی زن است که بلافاصله پس از جاری شدن صیغه عقد و قبل از شروع زندگی مشترک نیز به او تعلق می گیرد. نفقه شامل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی است که متناسب با شأن زن و عرف جامعه تعیین می شود. حتی اگر زن از حق حبس خود استفاده کرده و به منزل شوهر نرفته باشد، شوهر مکلف به پرداخت نفقه است، زیرا حق حبس مسقط نفقه نیست. نفقه زن بعد از عقد، یک وظیفه قانونی برای مرد است که هدف آن تأمین نیازهای اولیه زندگی زن محسوب می شود. تنها در صورتی که زن بدون دلیل موجه از تمکین عام یا خاص خودداری کند (پس از سقوط حق حبس یا عدم استفاده از آن)، حق نفقه او ساقط می شود.

مهریه: حق مالی بی قید و شرط زن

مهریه، مالی است که به موجب عقد نکاح، مرد به زن می پردازد. این حق، بلافاصله پس از جاری شدن صیغه عقد به مالکیت زن درمی آید و او می تواند هر زمان که بخواهد (در صورتی که مهریه عندالمطالبه باشد) آن را مطالبه کند. حتی در دوران عقد و پیش از شروع زندگی مشترک، زن حق دارد مهریه خود را از شوهر بخواهد. این حق، از جمله حقوق زوجه پس از جاری شدن صیغه است که امکان مطالبه آن به استقلال مالی زن کمک می کند. مهریه می تواند به صورت وجه نقد، طلا، سکه، ملک یا هر مال دیگری تعیین شود. نکته مهم این است که حتی اگر زن از حق حبس استفاده نکرده و زندگی مشترک را آغاز کرده باشد، حق مطالبه مهریه همچنان برای او محفوظ است.

اختیارات فردی در دوران عقد: تحصیل و اشتغال

در دوران عقد و پیش از الزام به تمکین کامل و شروع زندگی مشترک، زن از استقلال بیشتری در خصوص تصمیم گیری های فردی خود برخوردار است. حق تحصیل زن بعد از ازدواج و اختیار زن در انتخاب شغل بعد از ازدواج در این دوره، تقریباً بدون قید و شرط و اذن شوهر است. به عبارت دیگر، تا زمانی که زن به طور کامل به زندگی مشترک نرفته و تمکین عام و خاص از او خواسته نشده است، می تواند آزادانه به تحصیل خود ادامه دهد یا شغلی را انتخاب کند. این دوره به زن فرصت می دهد تا با آگاهی و اطمینان بیشتری وارد زندگی مشترک شود و در صورت لزوم، شروط لازم را برای حفظ این حقوق در آینده در ضمن عقد مطرح کند.

اختیارات و حقوق زن پس از شروع زندگی مشترک و تمکین

با آغاز زندگی مشترک و تمکین زن، پاره ای از حقوق و وظایف زوجین شکل دیگری به خود می گیرد. در این مرحله، انتظار می رود که زن و مرد در کنار یکدیگر وظایف زناشویی خود را ایفا کنند. با این حال، اختیارات زن در زندگی مشترک همچنان گسترده است و قانون مدنی حمایت های لازم را از او به عمل می آورد.

مفهوم تمکین (عام و خاص) و حدود آن

«تمکین» در قانون مدنی، به معنای ایفای وظایف زناشویی از سوی زن در قبال شوهر است و به دو دسته تمکین عام و تمکین خاص تقسیم می شود:

• تمکین عام: به معنای زندگی در منزل مشترک و ایفای وظایفی است که عرفاً و شرعاً بر عهده زن قرار می گیرد، مانند حسن معاشرت، انجام امور منزل (البته با رعایت شأن زن) و همراهی با شوهر در امور زندگی.
• تمکین خاص: به معنای برقراری رابطه زناشویی است.

زن در شرایطی می تواند از تمکین خودداری کند که در ادامه به برخی از این موارد اشاره می شود. موارد مجاز عدم تمکین شامل مواردی مانند خوف ضرر بدنی، استفاده از حق حبس (در صورتی که مهریه عندالمطالبه باشد و دریافت نشده باشد) و همچنین شروط ضمن عقد نکاح است. پیامد عدم تمکین غیرموجه (یعنی بدون دلیل قانونی یا شرعی) سقوط حق نفقه برای زن است. همچنین، در صورت عدم تمکین موجه و اثبات آن در دادگاه، مرد می تواند با اخذ اجازه از دادگاه، اقدام به ازدواج مجدد نماید.

استقلال مالی زن: مالکیت و حق تصرف در اموال

یکی از مهمترین و شفاف ترین حقوق زن پس از ازدواج، استقلال کامل مالی اوست. بر اساس ماده ۱۱۱۸ قانون مدنی، «زن می تواند آزادانه در دارایی خود هر تصرفی را که می خواهد بکند.» این بدان معناست که تمامی اموالی که زن قبل از ازدواج داشته یا پس از آن به هر طریقی (مانند کار، ارث، مهریه، هدیه) به دست می آورد، متعلق به خود اوست و نیازی به اجازه شوهر برای تصرف در آن ها ندارد. او می تواند آزادانه اموال خود را خرید و فروش کند، اجاره دهد، ببخشد یا در بانک پس انداز نماید. این حق، پشتوانه مهمی برای استقلال مالی زن در ازدواج و حفظ کرامت و اختیار او در امور اقتصادی است. اطلاع رسانی به شوهر در این خصوص صرفاً جنبه تعاملی و خانوادگی دارد و از نظر قانونی الزامی نیست.

استقلال مالی زن در قانون مدنی ایران، حق تصرف کامل در اموال شخصی (دارایی های قبل و بعد از ازدواج) را بدون نیاز به اذن شوهر تضمین می کند. این اصل، سنگ بنای اختیار اقتصادی زن در زندگی مشترک است.

اختیار زن در انتخاب شغل و ادامه تحصیل

اصل بر آزادی زن در انتخاب شغل و ادامه تحصیل است. با این حال، ماده ۱۱۱۸ قانون مدنی استثنایی بر این اصل وارد می کند و بیان می دارد: «زن می تواند آزادانه در دارایی خود هر تصرفی را که می خواهد بکند. ولی اختیار زن در انتخاب شغل و ادامه تحصیل، باید با مصالح خانوادگی و حیثیت زن و شوهر منافاتی نداشته باشد.» این ماده، تا حدودی این اختیار را محدود می کند. در عمل، تفسیر این عبارت «منافی با مصالح خانوادگی و حیثیت» به عهده دادگاه است. برای جلوگیری از هرگونه ابهام یا اختلاف، توصیه می شود زنانی که قصد ادامه تحصیل یا اشتغال پس از ازدواج را دارند، این حقوق را به صورت شفاف و روشن به عنوان شروط ضمن عقد نکاح درج کنند. اختیار زن در انتخاب شغل بعد از ازدواج و حق تحصیل زن بعد از ازدواج، می تواند با درج شروطی مانند حق اشتغال در هر شغل و محل انتخابی یا حق ادامه تحصیل تا هر مقطع و رشته در سند ازدواج، به طور کامل تضمین شود.

اختیار زن در سفر و خروج از کشور

یکی از حوزه هایی که اختیار زن در سفر بعد از ازدواج با محدودیت قانونی مواجه است، مسئله خروج از کشور است. بر اساس ماده ۱۸ قانون گذرنامه، «برای صدور گذرنامه برای زنان شوهردار، اجازه کتبی شوهر و برای خروج زنان شوهردار از کشور، موافقت کتبی شوهر در هر بار خروج ضروری است.» این قانون به مرد اجازه می دهد تا مانع از خروج همسرش از کشور شود، مگر اینکه زن بتواند با ارائه دلایل موجه و اثبات عسر و حرج (سختی غیرقابل تحمل) به دادگاه، اجازه خروج را کسب کند. برای تضمین حق سفر و اجازه خروج زن از کشور، بهترین راهکار، درج شرط ضمن عقد است. زن می تواند در زمان عقد، شرط حق خروج از کشور بدون نیاز به اذن شوهر را در سند ازدواج درج نماید تا این محدودیت قانونی را برطرف کند.

حق تعیین مسکن: از اصل تا استثنا

در قانون مدنی، اصل بر این است که حق تعیین محل زندگی زن با شوهر است و زن مکلف است در منزلی که شوهر تعیین می کند، زندگی کند (ماده ۱۱۱۴ قانون مدنی). با این حال، این اصل نیز دارای استثنائات و راهکارهای قانونی است. اگر زن بتواند ثابت کند که زندگی در منزل تعیین شده توسط شوهر با خوف ضرر بدنی، مالی یا حیثیتی همراه است، می تواند از زندگی در آن منزل خودداری کند. همچنین، برای تضمین حق تعیین مسکن، زن می تواند در زمان عقد، شرط حق تعیین مسکن را در سند ازدواج درج نماید. این شرط به زن اجازه می دهد تا آزادانه محل زندگی خود را انتخاب کند و شوهر مکلف به تبعیت از آن خواهد بود. این شرط می تواند به صورت حق تعیین مسکن در هر شهری که زن مایل است یا حق تعیین مسکن در شهری که محل کار زن است نوشته شود.

سایر اختیارات حقوقی و فردی

علاوه بر موارد فوق، زن پس از ازدواج از سایر اختیارات و حقوق نیز برخوردار است که شامل موارد زیر می شود:

• حق مراجعه به پزشک و تصمیم گیری های درمانی: زن برای مراجعه به پزشک، انجام آزمایشات و تصمیم گیری های مربوط به سلامت خود نیازی به اذن شوهر ندارد.
• حق طرح دعوای حقوقی و کیفری: زن می تواند مستقل از شوهر، اقدام به طرح شکایت یا دعوای حقوقی در مراجع قضایی نماید.
• حق انتخاب نام خانوادگی: پس از ازدواج، زن می تواند نام خانوادگی شوهر را اختیار کند یا نام خانوادگی قبلی خود را حفظ نماید. تغییر نام خانوادگی، نیاز به طی مراحل قانونی و ارائه مدارک لازم دارد.
• حق دریافت حضانت فرزندان: در صورت طلاق یا فوت شوهر، در خصوص حضانت فرزندان، قانون شرایطی را برای زن در نظر گرفته است که در برخی موارد، حق حضانت به او واگذار می شود.

نقش شروط ضمن عقد در گسترش اختیارات زن

یکی از مؤثرترین ابزارهای قانونی برای افزایش اختیار زن بعد از ازدواج و انعطاف پذیری قوانین مدنی، استفاده از شروط ضمن عقد نکاح است. این شروط، توافقاتی هستند که زوجین در زمان جاری شدن صیغه عقد، به صورت رسمی و کتبی در سند ازدواج یا به صورت یک سند رسمی جداگانه درج می کنند. این شروط می توانند حقوق و اختیاراتی را برای زن ایجاد کنند که در حالت عادی در قانون مدنی برای او پیش بینی نشده یا محدود شده است.

ماهیت و اهمیت شروط ضمن عقد

شروط ضمن عقد، به زن این امکان را می دهند که در بسیاری از مسائل که قانون، اختیار اصلی را به مرد داده است، نقش فعال تر و تعیین کننده تری ایفا کند. این شروط می توانند طیف وسیعی از مسائل را پوشش دهند، از جمله حق طلاق، حق تعیین محل سکونت، حق اشتغال، حق ادامه تحصیل و حق خروج از کشور. اهمیت این شروط در آن است که با موافقت زوجین و ثبت قانونی، دارای اعتبار حقوقی می شوند و مرد مکلف به رعایت آن هاست. درج این شروط می تواند تا حد زیادی از اختلافات احتمالی در آینده جلوگیری کرده و جایگاه قانونی زن پس از ازدواج را تقویت کند.

رایج ترین شروط افزایش دهنده اختیارات زن

برخی از رایج ترین شروطی که به منظور گسترش اختیارات زن بعد از ازدواج در سند ازدواج درج می شوند، عبارتند از:

1. شرط وکالت در طلاق (حق طلاق): این شرط به زن وکالت بلاعزل می دهد که در هر زمان و تحت هر شرایطی (یا در شرایط خاصی مانند اعتیاد، سوءرفتار و…) خود را مطلقه کند.
2. شرط حق تعیین مسکن: این شرط به زن اجازه می دهد تا محل زندگی مشترک را خودش انتخاب کند.
3. شرط حق سفر و خروج از کشور: این شرط به زن اجازه می دهد تا بدون نیاز به اذن شوهر، گذرنامه بگیرد و از کشور خارج شود.
4. شرط حق اشتغال: این شرط به زن حق می دهد که هر شغلی را که می خواهد انتخاب کند و شوهر حق ممانعت از آن را نداشته باشد، حتی اگر به تشخیص شوهر منافی با مصالح خانوادگی باشد.
5. شرط حق ادامه تحصیل: این شرط به زن اجازه می دهد تا در هر مقطع و رشته ای که مایل است، به تحصیل خود ادامه دهد.
6. شرط تقسیم اموال: این شرط معمولاً به این صورت درج می شود که «زوج متعهد می شود در صورت طلاق یا فوت، نیمی از اموال اکتسابی در طول زندگی مشترک به زوجه تعلق گیرد.»

نحوه درج و اعتبار قانونی شروط

برای اینکه شروط ضمن عقد دارای اعتبار قانونی باشند، باید به صورت صحیح و واضح در سند رسمی ازدواج (قباله نکاحیه) یا یک سند رسمی جداگانه که به امضای زوجین و شهود رسیده باشد، درج شوند. سردفتر ازدواج موظف است این شروط را در حضور زوجین قرائت کرده و اطمینان حاصل کند که هر دو طرف از مفاد آن ها آگاه هستند. مسائل حقوقی ازدواج و شروط آن، جنبه کاملاً تخصصی دارند و توصیه می شود برای تنظیم صحیح و قانونی این شروط، حتماً از مشاوره حقوقی با وکیل متخصص خانواده استفاده شود تا از اعتبار و قابلیت اجرای آن ها اطمینان حاصل گردد.

مسئولیت ها و وظایف زن بعد از ازدواج (در کنار اختیارات)

در کنار تمامی اختیارات و حقوقی که قانون برای زن پس از ازدواج در نظر گرفته است، وظایف و مسئولیت هایی نیز بر عهده او قرار می گیرد. این مسئولیت ها، نه تنها به پایداری زندگی مشترک کمک می کند، بلکه به تعادل حقوق و تکالیف در روابط زوجین می انجامد.

حسن معاشرت و حفظ کیان خانواده

یکی از مهمترین وظایف متقابل زوجین، حسن معاشرت است که در ماده ۱۱۰۲ قانون مدنی به آن اشاره شده است. این ماده بیان می دارد: «همین که نکاح به طور صحت واقع شد، روابط زوجیت بین طرفین موجود و حقوق و تکالیف زوجین در مقابل همدیگر برقرار می شود.» وظیفه حسن معاشرت، شامل رفتار محترمانه، محبت آمیز و سازنده است که به آرامش و تفاهم در محیط خانواده کمک می کند. همچنین، زن موظف است در چارچوب قانون و شرع، به وظایف خود در قبال شوهر و خانواده عمل کند و در راستای حفظ کیان و مصالح خانواده گام بردارد. این وظایف شامل تمکین عام (زندگی در منزل مشترک و ایفای وظایف زناشویی در حد عرف و شأن) می شود، مگر اینکه دلایل موجه قانونی برای عدم تمکین وجود داشته باشد. این تعهدات متقابل، به حفظ هماهنگی و تعادل در زندگی مشترک کمک کرده و از بروز اختلافات و مشکلات جلوگیری می نماید.

سوالات متداول

در این بخش به برخی از پرسش های پرتکرار که در زمینه اختیار زن بعد از ازدواج مطرح می شوند، پاسخ می دهیم تا ابهامات احتمالی برطرف گردد.

آیا زن بعد از عقد می تواند بدون اجازه شوهر به خانه پدری یا دوستانش برود؟

پس از عقد، در صورتی که زندگی مشترک آغاز شده و زن تمکین عام را شروع کرده باشد، خروج او از منزل مشترک بدون اجازه شوهر برای دیدار دوستان یا سایر امور، به عنوان عدم تمکین تلقی می شود. اما برای رفتن به خانه پدری، برخی فقه و رویه قضایی با تساهل بیشتری برخورد می کنند، البته به شرطی که این رفت و آمد افراطی نبوده و به زندگی مشترک لطمه ای وارد نکند. برای دوران عقد و پیش از شروع زندگی مشترک، معمولاً محدودیت کمتری وجود دارد.

در چه شرایطی زن می تواند از تمکین خودداری کند؟

زن در چند حالت می تواند از تمکین خودداری کند: ۱. استفاده از حق حبس (تا زمان دریافت مهریه حال)؛ ۲. وجود خوف ضرر بدنی، مالی یا حیثیتی از زندگی با شوهر؛ ۳. در صورت وجود بیماری های مقاربتی در شوهر؛ ۴. در صورت اعتیاد مضر شوهر؛ ۵. در صورت درج شروط ضمن عقد که حق عدم تمکین را به زن داده باشد (مانند حق انتخاب مسکن).

آیا زن می تواند بعد از ازدواج فامیل خود را تغییر دهد؟

بله، زن پس از ازدواج می تواند با مراجعه به اداره ثبت احوال، نام خانوادگی شوهر را برای خود انتخاب کند یا نام خانوادگی قبلی خود را حفظ نماید. این تغییر نام خانوادگی نیاز به رضایت شوهر ندارد اما برای فرزندان، این موضوع متفاوت است و برای تغییر نام خانوادگی فرزندان به نام خانوادگی جدید، رضایت هر دو والد لازم است.

تفاوت حقوق زن در دوران نامزدی، عقد و بعد از شروع زندگی مشترک چیست؟

در دوران نامزدی، هیچ رابطه حقوقی زوجیت برقرار نیست و زن و مرد فقط وعده ازدواج داده اند. هیچ کدام از حقوق قانونی مانند مهریه، نفقه یا ارث به دیگری تعلق نمی گیرد. پس از عقد، رابطه زوجیت برقرار می شود و زن حق مطالبه مهریه و نفقه را پیدا می کند و حتی می تواند از حق حبس استفاده کند. پس از شروع زندگی مشترک و تمکین، زن مکلف به انجام وظایف زناشویی است و در صورت عدم تمکین غیرموجه، حق نفقه او ساقط می شود.

در صورت عدم تمکین موجه، آیا زن نفقه می گیرد؟

بله، در صورتی که عدم تمکین زن موجه باشد (مثلاً به دلیل استفاده از حق حبس یا وجود خوف ضرر)، حق نفقه او ساقط نمی شود و مرد مکلف به پرداخت نفقه است. در واقع، فقط در صورت عدم تمکین غیرموجه و اثبات آن در دادگاه، زن نفقه دریافت نخواهد کرد.

آیا برای حساب بانکی و برداشت پول نیاز به اجازه شوهر است؟

خیر، بر اساس اصل استقلال مالی زن در قانون مدنی، زن برای افتتاح حساب بانکی، واریز پول، برداشت از حساب و هرگونه تصرف در اموال و دارایی های شخصی خود نیازی به اذن شوهر ندارد. تمامی اموال و درآمدهای زن متعلق به خود اوست و می تواند آزادانه در آن ها تصرف کند.

نتیجه گیری: راهکارهایی برای زندگی مشترک آگاهانه و پایدار

در نهایت، آگاهی از اختیار زن بعد از ازدواج و درک صحیح از قوانین مدنی حقوق زن و شوهر، نه تنها به زن در حفظ استقلال و حقوق فردی اش کمک می کند، بلکه به استحکام و پایداری بنیان خانواده نیز یاری می رساند. همانطور که بررسی شد، حقوقی مانند مهریه، نفقه، حق حبس، استقلال مالی و امکان درج شروط ضمن عقد، ابزارهای قانونی مهمی هستند که جایگاه زن را در زندگی مشترک تقویت می کنند.

برای دستیابی به یک زندگی مشترک پایدار و عاری از اختلافات حقوقی، به زوجین توصیه می شود که پیش از ازدواج، با یکدیگر گفتگو کرده و تمامی انتظارات و توافقات خود را به صورت شفاف و روشن مطرح کنند. در نظر گرفتن شروط ضمن عقد نکاح، راهکاری هوشمندانه برای تضمین حقوق و اختیارات مورد نظر زوجین است که می تواند از بروز چالش های آینده جلوگیری نماید. همچنین، ضرورت مشاوره حقوقی با وکیل متخصص خانواده، در تمامی مراحل، از زمان عقد تا پس از شروع زندگی مشترک، نباید نادیده گرفته شود. وکلای متخصص می توانند با ارائه اطلاعات دقیق و راه حل های قانونی، به زوجین در اتخاذ تصمیمات آگاهانه و حفظ احترام متقابل یاری رسانند. آگاهی، گفتگو و احترام، سه رکن اصلی برای بنا نهادن یک زندگی مشترک موفق و رضایت بخش هستند که در سایه اختیارات زن بعد از ازدواج و حقوق متقابل زوجین، به بهترین شکل محقق می شوند.