نمونه دادخواست مطالبه مابه التفاوت

مطالبه مابه التفاوت به فرایندی قانونی اطلاق می شود که طی آن خریدار یا متعهدله، تفاوت ارزش واقعی یا مورد توافق را با آنچه عملاً دریافت کرده است، از فروشنده یا متعهد درخواست می کند. این حق قانونی زمانی مطرح می شود که کالا، خدمات یا ملک مورد معامله دارای نقص، کسری یا عدم تطابق با اوصاف مقرر باشد و به جای فسخ کامل قرارداد، فرد خواهان جبران مالی تفاوت ارزش است. در ادامه راهنمایی جامع برای تنظیم و پیگیری دادخواست مابه التفاوت ارائه شده است.

در هر معامله، انتظار می رود آنچه به دست می آوریم، دقیقاً منطبق با توافقات و انتظاراتمان باشد. اما گاهی اوقات، پس از اتمام یک قرارداد، خریدار متوجه می شود که کالای خریداری شده، ملک واگذار شده یا خدماتی که دریافت کرده، آن مشخصات و کیفیتی را که قول داده شده بود، ندارد. در چنین شرایطی، قانونگذار برای حمایت از حقوق طرفین، راهکاری به نام مطالبه مابه التفاوت پیش بینی کرده است. این مفهوم فراتر از صرف جبران خسارت است و به خریدار این امکان را می دهد که با حفظ اصل معامله، تفاوت ارزش ناشی از نقص یا عدم انطباق را از فروشنده دریافت کند. شناخت صحیح مبانی حقوقی و مراحل عملی این دعوا، برای هر فردی که قصد پیگیری حقوق خود را دارد، ضروری است. این راهنمای جامع تلاش می کند تا با تبیین دقیق مفاهیم، ارائه مثال های کاربردی و تشریح مراحل قانونی، شما را در مسیر احقاق حق یاری رساند.

مابه التفاوت چیست؟ تعریف حقوقی و جایگاه آن در معاملات

مابه التفاوت در معنای لغوی به معنای تفاوت باقی مانده است، اما در اصطلاح حقوقی، به مبلغی گفته می شود که نشان دهنده اختلاف ارزش میان آنچه مورد توافق طرفین در قرارداد بوده و آنچه در عمل تسلیم یا تحقق یافته است. این اختلاف ارزش می تواند ناشی از عواملی مانند کسری در کمیت، وجود عیب در کیفیت یا عدم انطباق با اوصاف خاصی باشد که در زمان انعقاد قرارداد مورد تصریح قرار گرفته بود.

تمایز مابه التفاوت با سایر خیارات، نکته ای کلیدی است. در حالی که خیاراتی نظیر خیار غبن یا خیار عیب، در بسیاری از موارد به متعهدله حق فسخ کل قرارداد را می دهند، مطالبه مابه التفاوت اغلب زمانی مطرح می شود که متعهدله تمایلی به فسخ ندارد یا فسخ قرارداد به صلاح او نیست. برای مثال، اگر خریدار ملکی با کسری مساحت روبرو شود، ممکن است ترجیح دهد ملک را با همان مساحت کمتر نگه دارد و صرفاً تفاوت قیمت مربوط به آن کسری را مطالبه کند، تا اینکه کل معامله را فسخ کرده و در جستجوی ملک دیگری برآید.

مواردی که مابه التفاوت می تواند مورد مطالبه قرار گیرد، متنوع هستند. از جمله می توان به مطالبه مابه التفاوت کسری مساحت ملک، مطالبه مابه التفاوت قیمت خودروی معیوب (ارش)، یا مطالبه مابه التفاوت ناشی از عدم تطابق اوصاف کالای تحویلی با نمونه توافق شده اشاره کرد. در تمام این موارد، اصل بر این است که ارزش دریافتی کمتر از ارزش مورد انتظار و توافق شده در قرارداد بوده و این تفاوت می بایست جبران شود.

مبانی قانونی و فقهی مطالبه مابه التفاوت

حق مطالبه مابه التفاوت ریشه در اصول عدالت قراردادی و جلوگیری از تضییع حقوق طرفین دارد و در قوانین و قواعد فقهی ایران به صراحت یا تلویحاً مورد حمایت قرار گرفته است. شناخت این مبانی برای تدوین یک دادخواست قوی و مستند حیاتی است.

قانون مدنی

قانون مدنی ایران، به عنوان اصلی ترین منبع حقوقی در حوزه قراردادها، مواد متعددی را به این موضوع اختصاص داده است:

• ماده ۳۸۴: این ماده به موضوع کسری مساحت یا کاهش وصف در بیع کلی (بیعی که مبیع آن با وصف مقدار معین شده است) می پردازد. طبق این ماده، اگر در بیع کلی مقدار معامله کمتر از آنچه تعیین شده باشد، مشتری حق فسخ دارد. اما اگر از فسخ صرف نظر کند، می تواند به نسبت تفاوت، از ثمن (بهای کالا) کسر نماید که این همان مطالبه مابه التفاوت ثمن معامله است.
• ماده ۳۵۵: این ماده در مورد بیع جزئی (مبیعی که با رؤیت و مشاهده معامله شده است) صدق می کند. اگر ملکی به شرط داشتن مساحت معین فروخته شود و معلوم شود کمتر از آن مقدار است، مشتری حق فسخ معامله را دارد و در صورت عدم فسخ، نمی تواند کسری مساحت را مطالبه کند، مگر اینکه شرط کرده باشد که کسری مساحت در این نوع بیع نیز قابل مطالبه باشد. این تفاوت مهمی با ماده ۳۸۴ دارد.
• مواد ۴۲۲ تا ۴۲۹: این بخش از قانون مدنی به خیار عیب اختصاص دارد. طبق ماده ۴۲۲، اگر معلوم شود مبیع معیوب است، مشتری مختار است که معامله را فسخ کند یا ارش (تفاوت قیمت صحیح و معیوب) را مطالبه نماید. ارش در واقع همان مابه التفاوت ناشی از عیب کالا است. نحوه محاسبه ارش نیز در مواد بعدی تبیین شده و غالباً با نظر کارشناس رسمی دادگستری تعیین می شود.
• مواد ۳۴۲ و ۳۵۳: این مواد بر مسئولیت فروشنده در قبال تسلیم مبیع مطابق اوصاف توافق شده تأکید دارند. هرگونه عدم تطابق با اوصاف یا کمیت مورد توافق می تواند مبنایی برای مطالبه مابه التفاوت قرار گیرد.

قواعد فقهی

علاوه بر قانون مدنی، اصول و قواعد فقهی نیز از مطالبه مابه التفاوت پشتیبانی می کنند:

• «المعروف عرفاً کالمشروط شرطة»: این قاعده به این معناست که آنچه در عرف رایج است، در حکم شرط ضمنی در قرارداد محسوب می شود. اگر عرفاً انتظار می رود کالایی دارای اوصاف مشخصی باشد و آن اوصاف محقق نشود، حتی بدون تصریح در قرارداد، می توان مابه التفاوت را مطالبه کرد.
• «نهی النبی عن بیع الغرور»: پیامبر اکرم (ص) از معامله غرری (معامله ای که در آن جهل یا فریب وجود دارد و منجر به ضرر می شود) نهی فرموده اند. مطالبه مابه التفاوت یکی از راه های جبران این ضرر است.
• قاعده «لا ضرر و لا ضرار فی الاسلام»: این قاعده فقهی بیان می دارد که در اسلام نباید به کسی ضرر وارد شود و هیچ کس نباید به دیگری ضرر برساند. مطالبه مابه التفاوت ابزاری برای جبران ضرر ناشی از عدم تطابق مبیع است.

قوانین خاص

در برخی موارد خاص، مانند معاملات خودرو یا آپارتمان های پیش فروش، ممکن است قوانین خاصی نظیر قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان نیز راهکارهایی برای جبران خسارت از جمله مطالبه مابه التفاوت ارائه دهند که می تواند در کنار قانون مدنی مورد استناد قرار گیرد.

مهمترین انواع دعاوی مطالبه مابه التفاوت با مثال های کاربردی

دعوای مطالبه مابه التفاوت می تواند در سناریوهای مختلفی مطرح شود که هر یک دارای جزئیات و الزامات خاص خود هستند. درک این تفاوت ها برای طرح دعوای صحیح و موفقیت آمیز ضروری است.

مطالبه مابه التفاوت کسری مساحت ملک

یکی از رایج ترین انواع دعاوی مابه التفاوت، مربوط به کسری مساحت در معاملات ملکی است. تصور کنید آپارتمانی را با متراژ ۱۰۰ متر مربع خریداری کرده اید، اما پس از معامله و اندازه گیری دقیق، مشخص می شود که مساحت واقعی ۹۵ متر مربع است. در این حالت، اگر طبق ماده ۳۸۴ قانون مدنی این کسری قابل مطالبه باشد، شما حق دریافت مابه التفاوت کسری مساحت ملک را خواهید داشت.

در این خصوص، تفاوت هایی بین ملک دارای سند رسمی و ملک قولنامه ای وجود دارد. در اسناد رسمی، معمولاً مساحت ملک به دقت ذکر شده و کسری آن می تواند به راحتی اثبات شود. اما در املاک قولنامه ای، اثبات مساحت مورد توافق اولیه و سپس کسری آن، ممکن است نیاز به شهادت شهود یا مستندات دیگر داشته باشد. همچنین، نقش گواهی عدم خلاف و پایان کار شهرداری در تعیین مساحت واقعی ملک حائز اهمیت است.

مورد خاصی که باید به آن توجه داشت، کسری مساحت ناشی از قرار گرفتن ملک در طرح های عمومی شهرداری است. در این شرایط، ممکن است بخشی از ملک به دلیل احداث خیابان یا سایر پروژه های عمرانی از دست برود. در چنین حالتی نیز، خریدار می تواند مطالبه مابه التفاوت را مطرح کند، هرچند که پیچیدگی های خاص خود را دارد.

مطالبه مابه التفاوت ناشی از عیب کالا (ارش)

اگر کالایی را خریداری کنید و پس از معامله، متوجه وجود عیب اساسی در آن شوید که از ارزش آن کاسته است، می توانید دعوای مطالبه ارش را مطرح کنید که در واقع همان مابه التفاوت ناشی از عیب است. به عنوان مثال، مطالبه مابه التفاوت قیمت خودروی معیوب و سالم. فرض کنید خودروی دست دومی را خریده اید و پس از انتقال سند، مشخص می شود موتور خودرو دارای عیب پنهانی است که نیاز به تعمیرات پرهزینه دارد. در این شرایط، شما می توانید به جای فسخ کل معامله، تفاوت قیمت خودروی معیوب و خودروی سالم از همان مدل و سال تولید را به عنوان ارش مطالبه کنید.

نحوه محاسبه ارش با کمک کارشناس رسمی دادگستری انجام می شود. کارشناس با بررسی عیب، قیمت کالای معیوب را در زمان معامله با قیمت کالای سالم مشابه مقایسه کرده و تفاوت آن را تعیین می کند. تمایز بین عیب مخفی و عیب آشکار نیز در این خصوص مهم است؛ عیب مخفی به عیبی گفته می شود که از دید خریدار پنهان بوده و او در زمان معامله از آن اطلاع نداشته است، در حالی که عیب آشکار عیبی است که خریدار در زمان معامله از آن آگاه بوده و با وجود آن معامله کرده است. مطالبه ارش غالباً برای عیوب مخفی قابل طرح است.

مطالبه مابه التفاوت ناشی از عدم تطابق اوصاف یا کمیت

این نوع مطالبه زمانی کاربرد دارد که کالای تحویلی، از نظر اوصاف و ویژگی های کیفی یا کمیت، با آنچه در قرارداد توافق شده بود، متفاوت باشد. مثلاً، مطالبه خسارت عدم تطابق اوصاف مصالح ساختمانی: شما مصالح ساختمانی با گرید A سفارش داده اید، اما کالای تحویلی گرید B است. یا اینکه مقدار مشخصی از یک کالای خاص را خریداری کرده اید، ولی مقدار کمتری از آن به شما تحویل داده می شود. در این موارد نیز، با استناد به مواد ۳۴۲ و ۳۵۳ قانون مدنی، می توانید تفاوت قیمت ناشی از عدم تطابق کیفیت یا کمیت را مطالبه کنید.

سایر موارد مطالبه مابه التفاوت

علاوه بر موارد فوق، مطالبه مابه التفاوت می تواند در شرایط دیگری نیز مطرح شود. برای مثال، تفاوت قیمت ناشی از تأخیر در انجام تعهد، به ویژه در مواردی که تأخیر باعث کاهش ارزش کالای مورد معامله شده باشد. یا در صورتی که عدم تحقق یک شرط خاص در قرارداد، منجر به کاهش ارزش معامله برای یکی از طرفین شود، اجرت المثل مابه التفاوت یا خود مابه التفاوت می تواند مورد درخواست قرار گیرد.

مراحل عملی تنظیم و پیگیری دادخواست مطالبه مابه التفاوت

پیگیری دعوای مطالبه مابه التفاوت نیازمند طی کردن مراحل مشخص و دقیق قانونی است. عدم رعایت این مراحل می تواند به طولانی شدن فرایند دادرسی یا حتی رد دعوا منجر شود.

1. جمع آوری و آماده سازی مدارک و مستندات اثباتی: این گام اولین و حیاتی ترین مرحله است. شما باید هر سندی که ادعای شما را ثابت می کند، از جمله قرارداد (مبایعه نامه، اجاره نامه، پیمان نامه)، سند مالکیت (در معاملات ملکی)، فاکتورها، فیش های واریزی، پیامک ها، ایمیل ها و هر گونه مکاتبه ای که توافقات اولیه یا کشف نقص را نشان می دهد، گردآوری کنید.
2. تهیه نظریه کارشناسی رسمی دادگستری: در اکثر دعاوی مطالبه مابه التفاوت، به ویژه در مواردی مانند کسری مساحت، عیب کالا یا عدم تطابق اوصاف، نظر کارشناس رسمی دادگستری نقش کلیدی ایفا می کند. این کارشناس باید میزان کسری، نوع عیب، و تفاوت ارزش ناشی از آن را به صورت دقیق محاسبه کند. گاهی ممکن است دادگاه در جریان دادرسی قرار کارشناسی صادر کند، اما ارائه نظریه کارشناسی اولیه می تواند دعوای شما را تقویت کند.
3. نکات مهم در نگارش شرح دادخواست: شرح دادخواست باید دقیق، جامع و مستند باشد. شما باید به وضوح چگونگی انجام معامله، توافقات اولیه، چگونگی کشف کسری یا عیب، و محاسبه مبلغ مابه التفاوت را بیان کنید. استناد به مواد قانونی مربوط به مابه التفاوت در معاملات و قواعد فقهی مرتبط، قدرت حقوقی دادخواست شما را افزایش می دهد.
4. ثبت دادخواست از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: تمامی دادخواست های حقوقی باید از طریق این دفاتر ثبت شوند. شما باید فرم های مربوطه را تکمیل کرده و مدارک خود را پیوست نمایید.
5. پرداخت هزینه های دادرسی: هزینه دادرسی مابه التفاوت بر اساس مبلغ خواسته تعیین می شود و در زمان ثبت دادخواست باید پرداخت گردد. در صورت موفقیت در دعوا، این هزینه ها قابل مطالبه از خوانده خواهند بود.
6. مراحل رسیدگی در دادگاه: پس از ثبت، دادخواست به شعبه مربوطه ارجاع می شود. دادگاه ممکن است جلسات دادرسی برگزار کند، طرفین را به ادای توضیح بخواهد، و در صورت لزوم، دستور ارجاع به کارشناس رسمی را صادر کند.
7. صدور رأی و نحوه اجرای حکم: در صورت اثبات حقانیت خواهان، دادگاه رأی به محکومیت خوانده به پرداخت مابه التفاوت و خسارات دادرسی صادر خواهد کرد. پس از قطعیت رأی، می توانید از طریق واحد اجرای احکام، نسبت به توقیف اموال و وصول مبلغ اقدام کنید.

مدارک و مستندات کلیدی مورد نیاز

برای طرح دعوای مطالبه مابه التفاوت، جمع آوری مستندات لازم اهمیت بالایی دارد. این مدارک اثبات کننده ادعای شما و مبنای تصمیم گیری دادگاه خواهند بود.

1. مبایعه نامه، قرارداد یا هر سند اثبات کننده رابطه حقوقی: این سند اصلی ترین مدرک است که وجود معامله و توافقات اولیه را ثابت می کند. در صورت عدم وجود سند رسمی، قولنامه، قرارداد عادی، یا حتی اسناد و مدارک نشان دهنده توافق شفاهی (در برخی موارد خاص) می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
2. سند مالکیت (در معاملات ملکی): در دعاوی مربوط به کسری مساحت یا عیب ملک، سند مالکیت رسمی، به همراه نقشه های ثبتی، از اهمیت بالایی برخوردار است.
3. نظریه کارشناسی رسمی دادگستری: این مدرک اغلب مهمترین سند در اثبات کسری مساحت، عیب یا عدم تطابق است. کارشناس رسمی پس از بررسی مورد معامله، میزان دقیق کسری، وجود و نوع عیب، و تأثیر آن بر ارزش کالا یا ملک را تعیین و گزارش خود را ارائه می دهد. این نظریه مبنای محاسبه نحوه محاسبه مابه التفاوت خواهد بود.
4. گواهی عدم خلاف یا پایان کار (در املاک): این گواهی ها که توسط شهرداری صادر می شوند، مساحت و اوصاف دقیق بنا را مشخص می کنند و می توانند در اثبات کسری مساحت یا عدم تطابق اوصاف ملک کمک کننده باشند.
5. فاکتورها، فیش های واریزی و رسیدها: این مدارک می توانند پرداخت ثمن معامله یا هزینه های مرتبط با کشف عیب و نقص را اثبات کنند.
6. اظهارنامه (در صورت ارسال قبلی): اگر پیش از طرح دعوا، مراتب کسری یا عیب را طی اظهارنامه رسمی به خوانده اطلاع داده اید، تصویر مصدق آن می بایست پیوست دادخواست شود.
7. گواهی شهود: در مواردی که اثبات برخی جزئیات یا توافقات شفاهی ضروری است، شهادت افراد مطلع می تواند به عنوان مدرک اثباتی مورد استفاده قرار گیرد.
8. وکالتنامه: در صورت وجود وکیل، وکالتنامه معتبر ملصق به تمبر قانونی ضروری است.

بسیاری از دعاوی مطالبه مابه التفاوت بدون وجود نظریه کارشناسی رسمی دادگستری، به دلیل نیاز به اثبات فنی تفاوت ارزش یا کیفیت، با چالش های جدی روبرو خواهند شد. از این رو، همکاری با کارشناسان متخصص در مراحل اولیه پرونده می تواند سرنوشت ساز باشد.

نمونه دادخواست مطالبه مابه التفاوت (الگوی انعطاف پذیر و جامع)

تنظیم یک دادخواست دقیق و کامل، از گام های اساسی برای موفقیت در دعوای مطالبه مابه التفاوت است. الگوی زیر به شما کمک می کند تا با لحاظ جزئیات مورد نیاز، دادخواست خود را تدوین کنید.

سربرگ دادخواست

این قسمت شامل مشخصات خواهان (شما) و خوانده (طرف مقابل) است. دقت در درج صحیح اطلاعات شناسایی ضروری است.

عنوان	مشخصات
خواهان:	نام و نام خانوادگی: [نام کامل خواهان] – نام پدر: [نام پدر] – شماره شناسنامه/کد ملی: [شماره] – محل اقامت: [آدرس دقیق]
خوانده:	نام و نام خانوادگی: [نام کامل خوانده] – نام پدر: [نام پدر] – شماره شناسنامه/کد ملی: [شماره] – محل اقامت: [آدرس دقیق]
وکیل خواهان (در صورت وجود):	نام و نام خانوادگی: [نام وکیل] – شماره پروانه وکالت: [شماره] – محل اقامت: [آدرس دفتر وکالت]

خواسته

در این بخش باید به صورت دقیق و صریح، آنچه را که از دادگاه می خواهید، بیان کنید. این بخش شامل مبلغ مابه التفاوت و سایر خسارات است.

خواسته:

۱. مطالبه مبلغ [مبلغ دقیق به عدد و حروف] ریال بابت مابه التفاوت کسری مساحت یک دستگاه آپارتمان / یک باب مغازه تجاری / یک قطعه زمین / [نوع ملک یا کالا] به پلاک ثبتی [شماره پلاک فرعی و اصلی] واقع در [آدرس دقیق ملک یا محل وقوع کالا] به میزان [میزان کسری، مثلاً ۵ متر مربع] متر مربع / یا بابت مابه التفاوت ناشی از عیب در [نوع کالا، مثلاً خودروی سواری مدل…] به شماره موتور [شماره موتور] و شماره شاسی [شماره شاسی] که از ناحیه [توصیف عیب] معیوب می باشد. [یا بابت مابه التفاوت ناشی از عدم تطابق اوصاف کالای [نوع کالا] به دلیل [توضیح عدم تطابق]].

۲. مطالبه کلیه خسارات دادرسی شامل هزینه کارشناسی، حق الوکاله وکیل (در صورت وجود)، هزینه ابطال تمبر و سایر هزینه های قانونی.

دلایل و منضمات

در این قسمت، فهرستی از مدارک و مستنداتی که ارائه کرده اید، به همراه توضیحات مختصر ذکر می شود.

1. مبایعه نامه شماره [شماره مبایعه نامه] مورخ [تاریخ]
2. سند مالکیت [شماره سند] صفحه [صفحه] دفتر [دفتر] پلاک [پلاک ثبتی] (در صورت ملک)
3. نظریه کارشناسی رسمی دادگستری شماره [شماره نظریه] مورخ [تاریخ] [در صورت اخذ قبلی]
4. گواهی عدم خلاف / پایان کار شماره [شماره گواهی] مورخ [تاریخ] (در صورت ملک)
5. اظهارنامه شماره [شماره اظهارنامه] مورخ [تاریخ]
6. فتوکپی مصدق کارت ملی خواهان
7. وکالتنامه ملصق به تمبر مالیاتی (در صورت وجود وکیل)
8. [سایر مدارک مرتبط، مانند فاکتورها، رسیدها، عکس ها و …]

شرح دادخواست

این بخش اصلی ترین قسمت دادخواست است و باید به تفصیل چگونگی وقوع معامله، کشف کسری یا عیب، و ادعای شما را توضیح دهد.

شرح دادخواست:

با سلام و احترام،

به استحضار عالی می رساند اینجانب/موکل به عنوان خواهان، به موجب مبایعه نامه عادی / رسمی شماره [شماره] مورخ [تاریخ]، شش دانگ یک دستگاه آپارتمان / یک باب مغازه / [یا سایر موارد] به مساحت [مساحت مورد توافق در قرارداد] متر مربع و پلاک ثبتی [پلاک ثبتی] واقع در [آدرس ملک یا محل کالا] را از خوانده محترم جناب آقای/خانم [نام و نام خانوادگی خوانده] به مبلغ [مبلغ کل معامله] ریال خریداری نمودم.

حسب توافقات صریح در مبایعه نامه و بر اساس اظهارات خوانده محترم، مبیع دارای مساحت / اوصاف / [توصیف وضعیت مورد توافق] [مساحت یا اوصاف دقیق را بنویسید] بوده است. لیکن پس از انجام معامله و متعاقب [توضیح چگونگی کشف کسری یا عیب، مثلاً اندازه گیری مجدد، بررسی توسط کارشناس، استفاده از کالا و … ] مشخص گردید که ملک / کالا دارای کسری مساحت به میزان [میزان کسری] متر مربع می باشد / یا دارای عیب اساسی [توصیف دقیق عیب] است / یا اوصاف آن با آنچه توافق شده بود [توضیح دقیق عدم تطابق اوصاف] مطابقت ندارد.

به جهت اثبات و تعیین میزان مابه التفاوت، اینجانب/موکل نسبت به اخذ نظریه کارشناسی رسمی دادگستری (در صورت اخذ قبلی) اقدام نموده ام که به پیوست تقدیم می گردد. طبق نظریه مذکور، مبلغ مابه التفاوت ارزش ملک / کالا به دلیل کسری / عیب / عدم تطابق اوصاف، معادل [مبلغ مابه التفاوت به عدد و حروف] ریال برآورد شده است.

لذا با عنایت به مراتب فوق و با استناد به مواد ۳۴۲، ۳۸۴ و ۴۲۲ قانون مدنی (و حسب مورد ماده ۳۵۵ ق.م. در صورت شرط صریح) و همچنین قواعد فقهی «المعروف عرفاً کالمشروط شرطة» و «لا ضرر و لا ضرار فی الاسلام» و قاعده «نهی النبی عن بیع الغرور»، از محضر محترم دادگاه استدعای رسیدگی و صدور حکم مبنی بر محکومیت خوانده محترم به پرداخت مبلغ [مبلغ مابه التفاوت] ریال بابت مطالبه مابه التفاوت، به انضمام کلیه خسارات دادرسی اعم از هزینه دادرسی، حق الوکاله وکیل (در صورت وجود) و هزینه کارشناسی مورد استدعاست.

با تشکر و احترام،

[نام و نام خانوادگی خواهان یا وکیل] [امضاء]

نکات حقوقی مهم و هشدارها

پیگیری دعاوی حقوقی، به ویژه مواردی مانند مطالبه مابه التفاوت، پیچیدگی های خاص خود را دارد. توجه به نکات زیر می تواند در موفقیت پرونده شما تأثیرگذار باشد:

1. اهمیت مشاوره حقوقی با وکیل متخصص قبل از طرح دعوا: قبل از هر اقدامی، دریافت مشاوره از یک وکیل متخصص در دعاوی مربوط به مابه التفاوت در معاملات، ضروری است. وکیل می تواند با بررسی دقیق اسناد و مدارک شما، بهترین راهکار حقوقی را پیشنهاد دهد و از بروز اشتباهاتی که ممکن است به تضییع حقوق شما منجر شود، جلوگیری کند.
2. نقش تعیین کننده کارشناسی در این نوع دعاوی: همان طور که پیشتر اشاره شد، در اکثر پرونده های مابه التفاوت، به ویژه در خصوص کسری مساحت، عیب کالا (ارش) یا عدم تطابق اوصاف، نظر کارشناس رسمی دادگستری نقش محوری دارد. بدون یک نظریه کارشناسی مستدل و معتبر، اثبات ادعا و تعیین میزان خواسته بسیار دشوار خواهد بود.
3. توجه به مهلت های قانونی برای طرح دعوا (در موارد خاص): برخی از دعاوی دارای مهلت های قانونی مشخصی هستند که پس از انقضای آن، حق طرح دعوا ساقط می شود. به عنوان مثال، در خصوص خیار عیب، مشتری باید فوراً پس از اطلاع از عیب، اقدام به طرح دعوا کند، در غیر این صورت ممکن است حق او ساقط شود. مشاوره حقوقی در این زمینه بسیار مهم است.
4. تفاوت «فسخ قرارداد» و «مطالبه مابه التفاوت» و اینکه اغلب نمی توان هر دو را همزمان درخواست کرد: این یکی از مهمترین تمایزات است. فسخ قرارداد به معنای بر هم زدن کامل معامله و بازگشت وضعیت به حالت قبل از قرارداد است، در حالی که مطالبه مابه التفاوت به معنای حفظ اصل معامله و صرفاً جبران تفاوت ارزش است. در اکثر موارد، شما نمی توانید همزمان هم تقاضای فسخ کنید و هم مطالبه مابه التفاوت. باید یکی را انتخاب کنید، مگر در شرایط خاصی که قانون اجازه داده باشد.
5. آیا برای کسری های بسیار ناچیز نیز می توان مابه التفاوت مطالبه کرد؟ در عمل، دادگاه ها و کارشناسان معمولاً کسری های بسیار ناچیز را که عرفاً قابل اغماض تلقی می شوند و تأثیر قابل توجهی بر ارزش معامله ندارند، مبنای مطالبه مابه التفاوت قرار نمی دهند. معیار، اهمیت کسری یا عیب از نظر عرف و تأثیر آن بر ارزش است.
6. نحوه برخورد با «اسقاط کافه خیارات» در قراردادها: در بسیاری از قراردادها، عبارتی با مضمون «اسقاط کافه خیارات ولو خیار غبن فاحش» درج می شود. این شرط به معنای سلب تمامی حقوق فسخ (خیارات) از طرفین است. با این حال، باید توجه داشت که این شرط همیشه مانع مطالبه مابه التفاوت (ارش) یا سایر حقوق قانونی نمی شود، به خصوص اگر کسری یا عیب به حدی باشد که عرفاً از آن اطلاع نبوده یا با شرط مزبور قابل توجیه نباشد. تفسیر این شرط و اثر آن بر دعوای شما نیازمند بررسی دقیق حقوقی است.

انتخاب بین فسخ قرارداد یا مطالبه مابه التفاوت یک تصمیم حیاتی است که باید با دقت و پس از مشورت با وکیل اتخاذ شود، زیرا هر یک از این گزینه ها آثار حقوقی و مالی متفاوتی برای شما به همراه خواهد داشت.

نتیجه گیری

شناخت دقیق مفاهیم حقوقی مانند مابه التفاوت و آگاهی از حقوق و تکالیف در معاملات، ابزاری قدرتمند برای حفظ منافع و جلوگیری از تضییع حقوق است. این راهنمای جامع تلاش کرد تا با تشریح مبانی قانونی، انواع دعاوی مرتبط، مدارک مورد نیاز و مراحل عملی، مسیر پیگیری مطالبه مابه التفاوت را برای شما روشن سازد.

به یاد داشته باشید که در دنیای پیچیده حقوق، دانش صرف کافی نیست و اقدام صحیح و به موقع، مبتنی بر اطلاعات دقیق، می تواند منجر به احقاق کامل حق شما شود. بنابراین، همواره توصیه می شود در مواجهه با ابهامات یا مشکلات حقوقی، از تخصص و تجربه وکلای پایه یک دادگستری بهره مند شوید تا با اطمینان خاطر بیشتری گام بردارید و از بروز خسارات احتمالی جلوگیری کنید.

برای دریافت مشاوره حقوقی تخصصی در زمینه نمونه دادخواست مطالبه مابه التفاوت و سایر دعاوی مرتبط با معاملات ملکی و تجاری، می توانید با کارشناسان حقوقی ما تماس حاصل فرمایید. ما آماده ایم تا با ارائه خدمات حقوقی جامع و متناسب با نیازهای شما، در مسیر احقاق حقوق تان یاری رسان باشیم.

جهت کسب اطلاعات بیشتر و تکمیل فرم مشاوره، به وبسایت ما مراجعه نمایید یا با شماره های [شماره تماس] و [شماره تماس] تماس بگیرید.